Sarah ondersteunt jonge vrouwen die slachtoffer werden van seksueel geweld

In een van ’s werelds grootste vluchtelingenkampen (Bidibidi, in het noorden van Uganda) ondersteunt Sarah mensen die slachtoffer werden van seksueel geweld. In haar functie als adviseur seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor Plan International ontmoet ze veel jongeren die zijn gevlucht voor de oorlog in Zuid-Sudan.

Veel jongeren in het kamp hebben te maken gehad met geweld en mishandeling. Toch is Sarah ervan overtuigd dat zij met de juiste ondersteuning weer hoop voor de toekomst kunnen vinden.

Traumatische ervaringen

“We zien dat veel meisjes en vrouwen die slachtoffer werden van seksueel geweld en andere vormen van geweld getraumatiseerd zijn”, legt Sarah uit. “Dit treft niet alleen hen maar ook de mensen om hen heen. Zo zien we dat ouders die seksueel geweld hebben meegemaakt, vaak de neiging hebben om hun traumatische ervaringen door te geven aan hun kinderen. Ook zien we dat kinderen die zijn mishandeld of misbruikt, soms andere kinderen pijn doen. Mensen die gekwetst zijn, doen ook vaak anderen pijn.”

Stigma en schaamte

“Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, moeten mensen die slachtoffer werden van seksueel geweld ondersteund worden zodat ze kunnen herstellen”, vertelt Sarah. “Een ander veelvoorkomend gevolg van seksueel geweld is het stigma en de schaamte die slachtoffers ervaren. Dit kan ervoor zorgen dat ze terughoudend zijn om de dader aan te geven. We komen er soms pas maanden na een misdrijf achter wat er is gebeurd. Te laat om bijvoorbeeld de morning-afterpil aan te bieden en soms zelf voor hiv-medicijnen.”

Gemeden door buren en vrienden

Er heersen veel mythen en taboes rond aanranding, waardoor mensen soms meedogenloos kunnen zijn tegen een slachtoffer en geen sympathie tonen. “Behalve dat ze te lijden hebben onder de fysieke en psychische schade van een aanranding zelf, voelen slachtoffers zich ook geïsoleerd en worden ze gemeden door buren en vrienden”, licht Sarah toe.

“Als mensen te weten komen dat iemand is verkracht, gaan ze het slachtoffer op een andere manier behandelen. Een verkrachte vrouw zou geen liefde verdienen of zelfs vrienden. Ze wordt volledig buitengesloten. Mensen denken dat verkrachte vrouwen hun geest kunnen vergiftigen door wat ze hebben meegemaakt,” legt Sarah uit. “Voor een man die is verkracht geldt dit trouwens niet. Hij wordt nog steeds gezien als waardig om mee te praten. Zijn mening telt nog steeds en mensen gaan hem niet uit de weg.”

Kennis en opleiding

Sarah is vastbesloten om kennis te verspreiden in het vluchtelingenkamp en stigma’s en taboes onder kinderen en jongeren in Bidibidi te doorbreken. Ze licht op als ze over haar werk praat, dat vaak bestaat uit het opleiden van vrijwilligers, leraren, maatschappelijk werkers en anderen die de vluchtelingen van het kamp ontmoeten.

Moeilijke situatie voor kinderen

In het vluchtelingenkamp wonen meer dan 250.000 mensen, in dorpen die verspreid liggen over een enorm gebied. De dorpen in het kamp lijken op de omliggende dorpen erbuiten. Het is soms moeilijk om te zien waar de kampgrens eindigt en waar het dorp begint. Toch is er een groot verschil. Plan International en andere organisaties die actief zijn in het kamp, zien dat de situatie heel erg moeilijk is voor de kinderen en hun families.

“Dat is echt verdrietig om te zien”, zegt Sarah. “Er is zoveel behoefte aan alles wat de mensen hier nodig hebben: voedsel, onderwijs, gezondheidszorg, psychologische ondersteuning en mogelijkheden om te werken. Maar wat misschien het hardst nodig is, is een groter bewustzijn van de rechten van kinderen en jongeren.”

Positieve impact

Geweld tegen kinderen en gedwongen kindhuwelijken komen helaas veel voor in Bidibidi. “Gelukkig zie ik dat de aanwezigheid van mijn collega’s in het kamp elke dag een positieve impact heeft. Door het geven van informatie, maar ook door slachtoffers van seksueel geweld te steunen. We bieden hulp op het gebied van zorg en herstel en we verlenen ook juridische en financiële steun.”

“We zien dat veel mensen die slachtoffer werden hun leven graag weer willen oppakken en we moeten ze die kans geven! Om dit te doen slagen, moeten we ervoor zorgen dat ze er weer vertrouwen in krijgen dat ze in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien en opnieuw kunnen beginnen.”

Wat doet Plan International nog meer?

Plan International ondersteunt meisjes en vrouwen door hen psychosociale hulpverlening te bieden en andere gezondheidszorg die ze nodig hebben. In geval van geweld tegen meisjes en vrouwen proberen we ervoor te zorgen dat de daders worden aangegeven bij de autoriteiten. We werken samen met de mensen in het vluchtelingenkamp om het een veiligere plek te maken voor meisjes en vrouwen. Zo leren ze over hun rechten en leggen we uit wat ze kunnen doen als er zich een gewelddadige situatie voordoet. Ook creëren we kindvriendelijke plekken waar kinderen kunnen spelen en hun zorgen even kunnen vergeten.