Zainab: “Als iedereen opstaat tegen meisjesbesnijdenis, kunnen we het stoppen”

Haar moeder voerde vroeger zelf meisjesbesnijdenissen uit, maar toch durfde de zeventienjarige Zainab uit Sierra Leone voor zichzelf op te komen en een besnijdenis te weigeren. Al op haar dertiende werd ze jongerenactiviste en streed ze tegen vrouwelijke genitale verminking. Nu leidt ze op haar school een club die strijdt tegen meisjesbesnijdenis en heeft ze haar eigen radioshow, waarin ze schadelijke praktijken als tienerzwangerschappen, kindhuwelijken, kinderarbeid en meisjesbesnijdenis aankaart.

“Onze ouders gingen niet naar school”, vertelt Zainab, “en dus leerden ze niet over de gevaren van meisjesbesnijdenis. Ik ken die gevaren wel en dus zet ik me in om vrouwelijke genitale verminking te stoppen.”

Grote risico’s

Meisjesbesnijdenis is een zeer schadelijke praktijk die grote risico’s voor de fysieke en mentale gezondheid met zich meebrengt. Zo kan het leiden tot angst, depressie, problemen met seks, overmatig bloedverlies, infecties en zelfs overlijden.

In gesprek

Daarom is het enorm belangrijk om op te staan tegen meisjesbesnijdenis, stelt Zainab. “Samen met Madam Neneh, die de club op mijn school heeft opgezet, praat ik met ouders en kinderen. Madam Neneh spreekt met de ouders en mijn vrienden en ik spreken met onze leeftijdsgenoten en met jonge kinderen. Zo brengen we iedereen op de hoogte.”

Zainab en Madam Neneh gaan, met steun van Plan International, met hen in gesprek over het kinderrechtenverdrag en leggen uit waarom ze vinden dat kinderen het recht hebben om zelf over hun lichaam te beslissen. Zo leren kinderen dat ze zich mogen uitspreken en tegen hun ouders in mogen gaan als ze zich niet willen laten besnijden.

“Als een meisje besnijdenis ondergaat, kan ze haar toekomst kwijtraken”

“Bewustwording creëren is enorm belangrijk”, stelt Zainab. “Als een meisje genitale verminking ondergaat, kan ze haar toekomst kwijtraken. Want niet alleen loopt ze het risico op ernstige bloedingen of zelfs overlijden, na een besnijdenis gaan veel meisjes ook niet meer naar school. Haar ouders sparen vaak al hun geld op om het uit te geven aan de besnijdenis.”

Ceremonie

In Zainabs gemeenschap is het gebruikelijk dat de besnijdenis gepaard gaat met een grootse ceremonie. “De ouders geven het weinige geld dat ze hebben uit om eten te kopen voor de besnijders en het publiek dat op de ceremonie afkomt. Daarna hebben ze geen geld meer om hun dochters naar school te laten gaan. Vrouwelijke genitale verminking zorgt zo ook voor meer armoede.”

Gedwongen huwelijken

En het leidt tot kindhuwelijken en tienerzwangerschappen. “De grootste drijfveer voor een gedwongen kindhuwelijk is armoede”, legt Zainab uit. “Als ouders geen geld hebben en iemand komt vragen om de hand van hun dochter, dan stellen ze meestal geen vragen. Want als een man dat vraagt, betekent het dat hij geld heeft. En dus huwelijken ze hun dochter vaak uit.”

Op de radio

De strijd aangaan met meisjesbesnijdenis, betekent dus ook de strijd aangaan met andere maatschappelijke problemen waar meisjes in Zainabs gemeenschap de dupe van worden. Ook via haar radioprogramma komt Zainab op voor de rechten van meisjes. “We hebben verschillende programma’s, waaronder Education Hour. In dat programma interviewen we bijvoorbeeld schooldirecteuren en de burgermeester over het belang van onderwijs. En in een ander programma praten we over tienerzwangerschappen, kindhuwelijken, kinderarbeid – alles wat een negatieve impact heeft op het leven van meisjes.”

“Meisjes zijn bijna nooit activistisch”

Dat Zainab activiste is geworden, is volgens haar niet gebruikelijk. “Meisjes zijn bijna nooit activistisch. Ik denk niet dat mijn moeder en oma dezelfde kansen hadden gehad als ik. Zij gingen niet naar school. Maar sinds Madam Neneh ons bij de strijd tegen besnijdenis betrokken heeft, is het een stuk gebruikelijker geworden.”

Zainab’s moeder, Kadiatu Bangara, is trots op haar dochter en strijdt inmiddels samen met haar dochter tegen meisjesbesnijdenis. Ze is gestopt met het uitvoeren van besnijdenissen. “Ik weet nu dat er geen enkele goede reden is om een meisje te besnijden. En zelfs mijn moeder is inmiddels overtuigd. We vinden allebei dat de volgende generaties geen vrouwelijke genitale verminking meer moeten ondergaan.”

Samenwerken en niet opgeven

Zainab: “Als iedereen in de gemeenschap opstaat tegen meisjesbesnijdenis, kunnen we het stoppen. Daarom wil ik iedereen die strijdt tegen meisjesbesnijdenis oproepen de moed niet op te geven. Als we door blijven gaan, zal het absoluut beter worden.”