Safa strijdt voor gelijkheid in Sudan

Het café van Safa in Kosti, een stad in het zuiden van Sudan, is niet zomaar een plek om koffie te drinken. The Queen Café is namelijk een broedplaats voor feminisme. De 26-jarige eigenares is trots op wat ze tot nu toe heeft bereikt. Safa zet zich elke dag in om een eind te maken aan discriminatie en seksisme in haar land.

“Met genderdiscriminatie krijg je al op jonge leeftijd te maken, in de vorm van meisjesbesnijdenis of kindhuwelijken. Het ontwikkelt zich als je ouder wordt. Als meisje word je voor veel banen niet aangenomen. Sommige activiteiten zijn alleen voor jongens, de meisjes blijven thuis om te koken”, vertelt Safa.

“Het is gemeengoed dat een vrouw thuishoort in de keuken. Vrouwen worden aan de kant gezet en mogen toekijken hoe mannen wel van alles doen en mogen. Hierdoor voelen vrouwen zich hulpeloos, hebben ze geen rol in de maatschappij en mogen ze niks  ondernemen.”

Eigen inkomen

Safa vindt dat elke vrouw haar eigen inkomen moet kunnen verdienen om zelfstandig te zijn. “Dit is het grootste probleem voor meiden om te overwinnen, want als er gelijkheid is dan kunnen jongens en meiden allebei een actieve rol spelen in de maatschappij. Ik moedig elk meisje aan om te leren over haar rechten en daarvoor te strijden.”

Een gemeenschap functioneert pas goed als mannen én vrouwen inspraak hebben op keuzes die hen aangaan. “Als elke vrouw thuisblijft en alleen voor zichzelf handelt, dan kan onze gemeenschap niks betekenen voor vrouwen die gevangen zitten in ongelijkheid.”

Grote uitdagingen

Het is niet eenvoudig om een feminist te zijn in Sudan. Het land is nog steeds aan het herstellen van het militaire regime dat 30 jaar aan de macht was. Mensenrechten werden op grote schaal geschonden en met name vrouwen kregen te maken met onrecht en misbruik. Ze moesten zich bijvoorbeeld houden aan kledingrestricties en strenge gedragsnormen.

“Als activiste moet je voorbereid zijn op veel problemen. Sinds ik begon met mijn werk zijn sommige dingen makkelijker geworden en andere dingen moeilijker. Ik merk dat mensen nu meer open staan voor gelijkheid, omdat de maatschappij langzaam aan het veranderen is. Problemen zijn er vaak als ik te maken heb met mensen die niet erkennen wat onze rechten zijn, ze gaan dan schelden of gebruiken geweld.”

“Mijn werk is niet ongevaarlijk. Ik word gepest en voel me soms onzeker. Als ik in mijn café activiteiten organiseer voel ik me veilig. Maar als ik daarna naar huis ga, dan moet ik om hulp vragen omdat ik bang ben”, vertelt Safa. “Een ander vervelend moment is als mensen me vertellen dat we niks bereiken en niks zullen veranderen met ons activisme. Ze proberen me omlaag te halen. Dit kom ik dagelijks tegen.”

Meer samenwerking

Als Safa gevraagd wordt wat er moet veranderen in de Sudanese gemeenschap om gendergelijkheid te bevorderen, benadrukt ze het belang van samenwerking. “Verandering moet van alle kanten komen. Ik kan het niet zelf, als vrouw die discriminatie van mannen ervaart. Wij, mannen en vrouwen, moeten allemaal de problemen begrijpen en ze samen aanpakken om echte verandering te kunnen realiseren.”

“Het is noodzakelijk dat we luisteren naar vrouwelijke activisten en dat we begrijpen welke problemen ze aankaarten. Ze hebben veel meegemaakt en weten het best de moeilijkheden uit te leggen aan de gemeenschap. Ze kunnen ook dienen als stem van andere vrouwen, die de mogelijkheid niet hebben om zelf op te komen voor hun rechten.”

Campagnes tegen meisjesbesnijdenis

Safa werkt samen met Plan International en is betrokken bij campagnes om meisjesbesnijdenis in Sudan te stoppen. Op dit moment komt dit gebruik nog erg vaak voor in Sudan; 88 procent van Sudanese meisjes en vrouwen tussen de 15 en 49 jaar is besneden (UNFPA, 2020). Safa werkt ook als mentor voor meisjes en moedigt ze aan om financieel onafhankelijk te worden.

“Ik stimuleer meisjes en vrouwen om voor hun rechten op te komen en nooit op te geven. Zeg niet dat we moe zijn, want dan verandert er niks. Vecht ervoor en neem het voor elkaar op. Uiteindelijk zul je verandering teweegbrengen.”

Online platforms

Safa maakt gebruik van online platforms om haar café en overtuigingen te promoten. “Om support te krijgen voor onze ideeën gebruiken we social media. Mensen kunnen helpen door naar ons te luisteren, onze ideeën en doelen te steunen en voor onze rechten op te komen.”

Safa ziet de toekomst zonnig tegemoet. “Ik heb een positieve blik omdat er al mooie resultaten bereikt zijn. Het gaat langzaam, maar het gebeurt. Een groot deel van onze omgeving begrijpt en accepteert vrouwenrechten. De verandering die we nu al merken, motiveert ons om harder te werken. Want als je hard werkt, dan kun je iets bereiken.”