Rinku wil dat haar dochter zonder taboes over menstruatie opgroeit

Toen Rinku (25) uit Bangladesh voor het eerst ongesteld werd als jong meisje, schaamde ze zich ontzettend. Op het moment dat ze thuiskwam van school zei haar moeder dat het een aandoening was en dat Rinku het beter kon verbergen.

Rinku en haar vriendinnen kwamen niet meer buiten tijdens hun ‘speciale tijd’. Doeken die ze gebruikten om bloed op te vangen, durfden ze niet in de zon te laten drogen. Ze hielden het verborgen en ze zorgden ervoor dat niemand het zou zien. Inmiddels is Rinku getrouwd en zelf moeder van twee kinderen. Sinds ze in aanraking is gekomen met Plan International weet ze dat menstruatie geen aandoening is, maar een gezond proces. Ze wil dat haar eigen dochter opgroeit zonder schaamte voor haar ongesteldheid.

“Het is helemaal geen aandoening”

Het dorp waar Rinku met haar gezin woont, in het Bhola-district in Bangladesh, maakt deel uit van een water-, sanitatie- en hygiëne- (WASH)-project dat onder andere wordt uitgevoerd door Plan International. Rinku’s schoonmoeder zet zich in voor dit WASH-project en begeleidt groepsgesprekken waarin informatie wordt gedeeld over goede hygiëne en menstruatie.

Nadat Rinku met haar man was getrouwd, nam ze deel aan zo’n groepsgesprek. Ze realiseerde zich dat de informatie die ze jarenlang kreeg over menstruatie niet klopte. Het is helemaal geen aandoening, het is een gezond en normaal proces. Tijdens het gesprek werd besproken dat het belangrijk is dat meisjes tijdens hun menstruatie goed voor zichzelf zorgen, voedzaam eten en hun maandverband regelmatig vervangen om infecties te voorkomen.

Niets om je voor te schamen

Het duurde een aantal jaren voordat Rinku besefte dat de schaamte voor haar menstruatie niet nodig was en dat de woorden van haar moeder slechts voortkwamen uit bijgeloof dat van generatie op generatie werd doorgegeven. “Ik zou waarschijnlijk nooit de waarheid hebben geweten over menstruatie als ik niet had deelgenomen aan een WASH-groepsgesprek”, vertelt ze.

Rinku is absoluut niet meer bang voor het taboe dat rust op menstruatie. “Ik maak nu andere meisjes bewust van verkeerde informatie over menstruatie, zodat ze zich er niet voor schamen. Ik wil mijn dochter met de juiste kennis opvoeden”, vertelt ze. Ongesteld zijn zou meisjes en vrouwen er namelijk niet van moeten weerhouden om naar school te gaan, te sporten, te werken en familie te bezoeken.

Bespreekbaar maken

Om te zorgen dat het menstruatietaboe verdwijnt, is het belangrijk dat er over het onderwerp gesproken wordt en dat desinformatie rondom ongesteld zijn en menstruatieklachten verdwijnt. Meisjes moeten hun ervaringen met elkaar kunnen en durven delen in een vertrouwde en veilige omgeving. Zo zien ze hun gezamenlijke kracht en krijgen ze meer zelfvertrouwen.

Meisjesactivisten zorgen zelf voor de grootste verandering als het gaat om sociale inclusie en gendergelijkheid, zo blijkt uit Plan Internationals Asia-Pacific Girls Report uit 2021. Helaas krijgen zij in veel landen niet de kans om mee te beslissen door ongelijke kansen en bepaalde sociaal-culturele normen. Plan International zet zich daarom in om deze meisjes te ondersteunen en hun stem te versterken.

Hoe ondersteunen we meisjes?

We verbeteren de kennis over menstruatie door samen te werken met scholen en leraren om alle kinderen op school les te geven over menstruatie. We trainen leraren en zorgmedewerkers om menstruatie uit te leggen en meisjes te leren hoe ze herbruikbaar maandverband kunnen maken van materiaal dat ze thuis hebben. Hiernaast worden discriminerende normen en taboes aangepakt door bijvoorbeeld radioprogramma’s of reclameborden te gebruiken om informatie over menstruatie te verspreiden en het onderwerp te normaliseren. Om het op lange termijn te normaliseren werkt Plan International ook samen met nationale en lokale overheden om te zorgen dat voorlichting over menstruatie een vast onderdeel van het onderwijs wordt.

Naast kennis over menstruatie zijn er ook betere WASH-faciliteiten nodig. Daarom zorgt Plan International ervoor dat toiletten menstruatievriendelijker zijn, zoals een aparte ruimte waar meisjes hun maandverband kunnen wisselen en zichzelf kunnen wassen. Ook wordt gewerkt aan een grotere beschikbaarheid van menstruatieproducten en het informeren van ouders over het belang om te investeren in menstruatieproducten voor de ontwikkeling van hun dochters.