Menstruatie is vies en een vrouwenzaak
Dit artikel verscheen op 28 mei 2022 in het NRC en de Volkskrant
De zestienjarige Jimmy uit het Kamuli district in Uganda sprak vroeger nooit over menstruatie, dat was taboe. “Ik had alleen mijn eigen verbeelding van wat menstruatie was. Eerst dacht ik zelfs dat het een ziekte was die alleen meisjes en vrouwen kregen. Dit kwam omdat ik nooit iemand erover hoorde praten, tot ik lid werd van de gezondheidsclub op school.”
Jimmy is zeker niet de enige. Hoe natuurlijk en gezond menstruatie ook is, één op de drie jongens en jonge mannen praat er liever niet over. Vies, beschamend en vóóral een vrouwenzaak, dat is hoe menstruatie wordt getypeerd volgens het Bloedeerlijk onderzoek van Plan International. Het onderzoek werd gedaan onder meer dan 4.000 jongens (15-24 jaar) in Nederland, Uganda, Indonesië en Brazilië.
Jongens spelen een belangrijke rol
Diepgewortelde taboes over menstruatie beperken meisjes en vrouwen wereldwijd in hun ontwikkeling, en het belemmert hen aanspraak te maken op hun seksuele en reproductieve rechten. Alleen samen met jongens en mannen kunnen we menstruatie bespreekbaar maken. Het is juist belangrijk dat ook jongens zoals Jimmy worden betrokken bij het doorbreken van het menstruatietaboe.
Samuel Kiiza, programmamanager bij Plan International Uganda: “Het Bloedeerlijk onderzoek laat zien dat er nagenoeg in alle vier de landen door jongens hetzelfde over menstruatie wordt gedacht, met het verschil dat de gevolgen voor meisjes in een land als Uganda ingrijpender zijn.”
Lees hier verder over menstruatietaboe in Indonesië
Misvattingen en schaamte
Door schaamtegevoelens en gebrek aan maandverband of sanitaire voorzieningen gaat meer dan de helft van de tienermeisjes in Uganda niet naar school tijdens hun menstruatie. Soms stoppen ze helemaal met school. Dit is zeker een groot probleem in Uganda, maar niet uniek. Ook in Nederland geeft 40% van tienermeisjes aan weleens school en/of werk te missen tijdens hun menstruatie.
Ik dacht dat menstruatie de eerste stap was naar het huwelijk voor een meisje.
Bovendien leidt het menstruatietaboe tot een gebrek aan kennis en misvattingen over het onderwerp. “Ik dacht dat menstruatie de eerste stap was naar het huwelijk,” vertelt Jimmy. “Op de gezondheidsclub op school leerde ik pas wat menstruatie echt is: een maandelijkse afstoting van het baarmoederslijmvlies. Het heeft dus niets te maken met of een meisje meteen klaar is om moeder te worden.”
“Jongens komen nu op voor meisjes”
Inmiddels geeft Jimmy voorlichting aan leeftijdsgenoten en pleit hij voor betere sanitaire faciliteiten op scholen. Met resultaat! “De jongens op mijn school komen nu meer op voor meisjes die menstrueren. Ze gaan naar de lerares als ze zien dat een meisje zich niet lekker voelt of is doorgelekt, zodat zij geholpen kan worden,” vertelt hij trots.
Op de hoogte blijven van ons werk? Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief!Dit doet Plan International
Samen met scholen, overheden, zorgmedewerkers, media en andere partners werkt Plan International in verschillende landen aan betere voorlichting voor jongens en meisjes over menstruatie op school. Naast het oprichten van gezondheidsclubs op scholen geven we voorlichting en training in het maken van herbruikbaar maandverband. Bovendien zorgen we voor aparte en vrouwvriendelijke toiletten. Door middel van toneelvoorstellingen en mediacampagnes doorbreken we het menstruatietaboe. Plan International pleit er ook voor om menstrual health een standaard onderdeel van het schoolcurriculum te maken.
Lees meer over het werk van Plan International op menstrual health