“Kinderen leren niets over klimaatverandering”

Als kind zag Esther hoe klimaatverandering het leven van haar gemeenschap in Sierra Leone bedreigde. Nu strijdt ze voor beter onderwijs over klimaatverandering, om kinderen weerbaarder te maken en de rechten van meisjes te beschermen. “In mijn omgeving zie ik de échte slachtoffers van klimaatverandering.”

Ingeklemd tussen Guinee, Liberia en de Atlantische Oceaan ligt Sierra Leone. Een land waar groene heuvels het landschap domineren en dat misschien wel de mooiste stranden van Afrika heeft. Maar ook een land waar veel armoede heerst en waar mensen op steeds meer plekken te maken hebben met de gevolgen van klimaatverandering. De 24-jarige Esther groeide op in Sierra Leone, in een dorpje dat bestaat uit hutten met golfplatendaken. Zij maakte van dichtbij mee hoe extreem weer als gevolg van klimaatverandering het leven in haar gemeenschap veranderde.

Niet meer naar school

Meerdere overstromingen zetten het leven in de omgeving waar Esther opgroeide op z’n kop. Het hoger gelegen gedeelte van het dorp werd door het water afgesneden van de rest. “Ik groeide op in een omgeving waar veel van mijn vrienden door de overstromingen niet meer op school konden komen. Tijdens een groot deel van mijn jeugd had dat invloed op mijn vriendschappen.”

Maar niet alleen overstromingen leiden tot schooluitval, ook extreme droogte zorgt ervoor dat kinderen thuis moeten blijven. Esther zag het voor haar neus gebeuren, in het gezin waarin ze opgroeide. Haar vader heeft meerdere vrouwen, dus het was een groot gezin. Ze leefden van de landbouw, maar door droogte en andere weersextremen werd het steeds moeilijker om te overleven. Zonder inkomsten konden de meeste kinderen in het gezin niet meer naar school.

Er moet iets gebeuren

Esther zag wie de echte slachtoffers zijn van klimaatverandering. En dat de gevolgen voor meisjes vaak nog heftiger zijn. Meisjes die niet meer naar school kunnen, krijgen bijvoorbeeld eerder te maken seksueel geweld. “Ik wil niet dat meisjes dat soort dingen moeten meemaken”, zegt Esther. Daarom besloot ze om in actie te komen: “Het is tijd om op te staan voor de rechten van meisjes en te zorgen dat zij worden gehoord”.

Esther zette daarom de Youth Initiative for Climate Action Sierra Leone (YICA) op, een actiegroep die opkomt voor een groenere wereld. Ze wordt daarin ondersteund door Plan International, via het She Leads-programma. Met dit project worden meisjes en jonge vrouwen gestimuleerd en ondersteund om zich uit te spreken. Esther: “Ik zag de noodzaak voor jonge mensen in Sierra Leone om op te staan en te strijden voor dat wat echt belangrijk is: onze wereld, onze planeet. We kunnen nooit vrede of gelijkheid bereiken zonder te vechten voor ons klimaat.”

Inmiddels hebben zich al meerdere studenten van haar universiteit aangesloten bij YICA. Het belangrijkste doel van de actiegroep is om de betrokkenheid van jonge mensen te vergroten bij klimaatverandering en wat je daartegen kunt doen. Sinds de start heeft de groep al op vijftig scholen in het land lessen over klimaatverandering gegeven.

Ook internationaal

Ook op internationale podia laat Esther van zich horen. Ze is een van de jonge activisten die namens Plan International de klimaatconferentie COP28 in Dubai bezoekt, om daar het jongerengeluid te laten horen. Eén van de dingen die ze onder de aandacht wil brengen is het belang van klimaatonderwijs: “Er is nog nauwelijks bewustwording onder de jeugd, omdat we onze kinderen niet leren over klimaatverandering en wat ze er tegen kunnen doen. Het wordt tijd dat dit onderwerp een vast onderdeel wordt van het onderwijsprogramma.”

Een ander onderwerp dat Esther belangrijk vindt is financiering voor klimaatactivisten zoals zij. “Toen ik begon met mijn acties in Sierra Leone, betaalde ik bijna alles zelf. Voor jonge activisten is er nauwelijks ondersteuning, terwijl we dat geld hard nodig hebben om echt iets te bereiken. Op dit moment zijn er wel mogelijkheden voor financiering, maar als je goed naar de voorwaarden kijkt, kom je daarvoor bijna nooit in aanmerking”, legt Esther uit.

Verborgen gevolgen

Esther wil dat er wereldwijd meer aandacht komt voor de verborgen gevolgen van klimaatverandering, waardoor mensen in landen als Sierra Leone hard geraakt worden. Daarom pleit ze voor meer geld en beter onderwijs om deze problemen aan te pakken. Maar geld alleen is niet genoeg: “Voor de oplossing van deze klimaatproblemen is samenwerking nodig tussen overheden, bedrijven en burgers.”

Hoewel Esther ook wel weet dat de oplossingen niet direct binnen handbereik liggen, blijft ze onvermoeibaar strijden voor haar idealen. Op nationaal én internationaal niveau.

_{Voor dit artikel interviewde She Leads-activist Hiqmat uit Ghana mede-activist Esther.}