Jongerenactivisten zorgen voor een olievlek van kennis en bewustzijn

Bij de Girls Advocacy Alliance (GAA) wordt niet alleen vóór maar ook dóór meisjes gelobbyd. Het samenwerkingsprogramma van Plan International Nederland, Terre des Hommes, Defence for Children – ECPAT en het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft al veel bereikt, maar er is nog werk aan de winkel.

De cijfers van geweld tegen meisjes en vrouwen in India zijn helaas hoog. Kindhuwelijken zijn nog steeds een groot probleem: 27 procent van de meisjes trouwt voordat ze achttien is en zelfs zeven procent voor haar vijftiende. En naar schatting heeft een derde van de vrouwen het afgelopen jaar te maken gehad met seksueel, geestelijk of ander geweld. Betrouwbare data over kinderhandel zijn er niet, maar een recent onderzoek naar moderne slavernij in India zegt veel: met 18 miljoen slachtoffers – volwassenen inbegrepen – is er geen land ter wereld waar dit probleem groter is. Meer specifiek: ongeveer 3 miljoen meisjes en vrouwen in India hebben met prostitutie te maken. Dat gaat vaak gepaard met kinderhandel en 60 procent hiervan treft minderjarigen.

Bekijk de video

Lobbyen voor gelijke rechten en kansen

Plan International Nederland, Terre des Hommes, Defence for Children – ECPAT en het Ministerie van Buitenlandse Zaken hebben daarom de handen ineen geslagen en samen in 2016 de Girls Advocacy Alliance (GAA) opgezet. Dit is een programma dat op alle niveaus in de maatschappij een actieve lobby voert voor gelijke rechten en kansen voor meisjes en jonge vrouwen. Dat gebeurt niet alleen in India, maar ook in Nepal, Bangladesh, de Filipijnen, Ethiopië, Kenia, Uganda, Ghana, Liberia en Sierra Leone.

Er wordt niet alleen vóór meisjes gelobbyd, maar ook dóór henzelf. India telt intussen 495 youth advocates die tijdens speciale trainingen leren hoe ze – vaak in hun eigen omgeving –  religieuze leiders, leden van de gemeenschap en lokale overheden kunnen beïnvloeden zodat kindhuwelijken, kinderhandel en andere vormen van geweld tegen meisjes en vrouwen worden teruggedrongen. Tegelijkertijd werkt dit programma eraan om onderwijs voor meisjes toegankelijker te maken. Dit verstevigt hun positie op de arbeidsmarkt en daarmee hun economische zelfstandigheid, wat ze minder kwetsbaar maakt voor de eerder genoemde vormen van geweld.

Aantoonbare verbeteringen

Hoewel het lastig is om harde resultaten te meten bij een project dat draait op het beïnvloeden van mensen en instanties, zijn er na twee jaar al heel wat verbeteringen merkbaar, vertelt Jos van Heijningen van Plan International Nederland. “We zien een aantal veranderingen in India. Zo hebben we door het voeren van gesprekken en het doen van onderzoek politici ervan kunnen overtuigen om de wet die kindhuwelijken verbiedt nog eens goed te bekijken. Daar zitten nog allerlei gaten in. Ze staan open voor onze aanbevelingen om de wet te verbeteren.”

Een ander resultaat verdienste betreft een actievere aanpak van geweld binnen het onderwijs. Hooggeplaatste politici en directeuren van overheidsinstanties in bepaalde deelstaten hebben richtlijnen vastgesteld voor schooldirecteuren en onderwijzend personeel om geweld op school tegen te gaan. Daarnaast zijn schoolmedewerkers en -directies, net als politieagenten getraind in het herkennen en voorkomen van geweld. Ook worden ze gesteund bij het overtuigen van ouders om slachtoffers van vroege uithuwelijking toch op school te houden.

Een derde wapenfeit van de Girls Advocacy Alliance is het enorme bereik van een promotiefilmpje over het belang van het stoppen van kindhuwelijken. De overheid heeft toestemming gegeven om dat gedurende vier maanden in een aantal bioscopen te vertonen, voor de hoofdfilm. “Dat is geweldig, want het zijn natuurlijk de vaders, moeders, ooms en tantes en de lokale leiders die uiteindelijk de beslissing van een kindhuwelijk kunnen terugdraaien. En die bereik je daarmee”, aldus Van Heijningen.

Professionals en youth advocates

Het stemt hoopvol dat vertegenwoordigers van de Girls Advocacy Alliance momenteel aan tafel zitten met grote Indiase bedrijven die een rol kunnen spelen om meer vrouwen aan het werk te krijgen. “Er is in India blijkbaar een wet waarin staat dat bedrijven verplicht zijn om twee procent van hun jaarlijkse omzet aan ‘corporate social responsibility’ te besteden. Maar daar gebeurt helemaal niks mee. Wij praten nu met directies om ze te laten zien dat juist die twee procent heel goed kan worden besteed aan onderwijs voor meisjes. Door meisjes op school te houden voorkom je kindhuwelijken en geef je ze een betere startpositie op de arbeidsmarkt.”

Deze resultaten op het gebied van wetgeving zijn bereikt door professionals van de lokale partnerorganisaties van de Girls Advocacy Alliance, die lobbyen bij hogere overheden en instanties. Maar minstens zo belangrijk is de lobby van de eerder genoemde youth advocates die in hun eigen dorpen, wijken, scholen en verenigingen verandering teweeg willen brengen. Deze meiden brengen India een stapje dichterbij een civil society, waarin mensen zichzelf kunnen organiseren en zelf voor hun rechten kunnen opkomen.

Meer aandacht voor meisjes en vrouwen

De bedoeling is dat de kennis die deze meisjesgroepen opdoen tijdens trainingen zich als een olievlek over India verspreidt. “In de eerste plaats hopen we dat door die training de kennis en het bewustzijn bij de meisjes zelf groeit,” aldus Van Heijningen. “En in de tweede plaats hopen we dat ze zich daardoor zo gesterkt zullen voelen, dat ze in hun eigen dorp ook de leiding kunnen nemen en een groepje zullen vormen, om vervolgens zelf te lobbyen voor gelijke rechten.”

De cijfers stemmen misschien nog niet hoopvol, toch is er aanleiding voor optimisme. “De aandacht voor geweld tegen vrouwen is de laatste jaren enorm gegroeid”, zegt Van Heijningen. “Mede door de afschuwelijke verkrachtingsincidenten in India van de afgelopen jaren is er een enorm vrouwenactivisme opgekomen. Er ontstaat een steeds grotere onderstroom in de Indiase samenleving waarin men beseft: zoals wij met meisjes omgaan, dat kan zo niet langer.”