Jacqueline uit Guinee legt haar mes neer

Het mes speelt een hoofdrol in het levensverhaal van Jacqueline. Haar grootmoeder was besnijdster. Toen zij overleed werd het mes doorgegeven aan Jacquelines tante. Jacqueline zelf werd assistent bij de besnijdingsceremonies. Na het overlijden van haar tante werd Jacqueline, toen 28 jaar oud, officieel besnijdster.

Hun lot

“Om gerespecteerd te worden als besnijdster moest ik eerst mijn dertienjarige dochter besnijden. Daarna begon ik met reizen van dorp naar dorp om groepsbesnijdenissen uit te voeren”, vertelt Jacqueline. Er waren ceremonies waarin meisjes werden voorbereid op het ritueel. Deze duurden twee tot drie maanden. “Wat er ook ging gebeuren, ze mochten niet huilen. Ze moesten hun lot accepteren net zoals hun moeder en grootmoeder dat ooit hebben gedaan.”

Lees ook: “Het vak van besnijdster is een doodlopende weg”

Het ritueel

Jacqueline besneed soms wel tien tot vijftien meisjes per keer. De meisjes werden geblinddoekt en vastgehouden zodat zij niet weg konden. Andere vrouwen keken toe of Jacqueline haar werk wel goed deed. Als het naar hun mening niet ‘schoon’ genoeg was, moest het meisje opnieuw onder het mes. Als onderdeel van de genezing werden vervolgens modder en bladeren op de wond gesmeerd. Als een meisje heel erg bloedde of complicaties kreeg, werd de plaatselijke medicijnman erbij gehaald.

Voorlichting

Als besnijdster had Jacqueline een speciale taak in haar gemeenschap. Ze werd gerespecteerd en beloond voor haar werk met geld, olie en rijst. Tegelijkertijd waren alle meisjes en vrouwen bang voor haar. Toen op een dag mensen van Plan International in het dorp kwamen praten over meisjesbesnijdenis, wist Jacqueline niet wat haar overkwam. Tijdens de voorlichting werd verteld dat de praktijk illegaal is, er geen medische reden voor is en het verschrikkelijke gevolgen kan hebben. “Ik dacht dat ze gek waren. Hoe durfden ze dit te verkondigen in mijn gemeenschap. Wilden ze mij pijn doen vanwege mijn succes?”

Plan vroeg Jacqueline om deel te nemen aan de gesprekken. Dat deed ze maar ze hield haar twijfels. Tijdens de gesprekken werden beweringen die ze jarenlang had geloofd ontkracht. Zo dachten de mensen in het dorp altijd dat een complicatie tijdens het ritueel het werk was van duivelse geesten. Langzaamaan en na veel gesprekken veranderen het denkbeeld van de mensen.

Lees ook: “Ik besneed soms wel tien meisjes per dag”

De omslag

Toen beviel Jacquelines dochter van haar eerste kind. Als gevolg van haar besnijding ging dit niet zonder problemen. De baby moest uiteindelijk met een keizersnede ter wereld worden gebracht. “Mijn dochter was erg boos. Ze noemde mij een slecht mens en wilde geen contact meer. Ik was al eerder beledigd en als de duivel bestempeld, maar wanneer je eigen dochter dat zegt verandert alles.” Na twintig jaar te hebben gewerkt als besnijdster besloot Jacqueline het mes neer te leggen.

Plan International hielp haar vervolgens om op een andere manier geld te verdienen. Als trainer voor het Save Girls from FGM-project verdient Jacqueline nu de kost. “Die donkere tijd ligt nu achter mij. Het gevoel van vrij zijn voelt als een echte overwinning.”

Wat doet Plan in Guinee?

Op dit moment werkt Plan International in vijftig dorpen in de regio’s Kissidougou en Gueckedou om meisjesbesnijdenis tegen te gaan. Negentien van deze dorpen hebben de praktijk al verbannen, 21 dorpen zitten middenin dit proces. Als onderdeel van het project Save Girls from FGM wordt er voorlichting gegeven en alternatieve manieren bedacht als een inwijdingsritueel voor meisjes. Op deze manier kan het ritueel, zonder het schadelijke deel ervan, toch blijven bestaan.

Wat doet Plan tegen meisjesbesnijdenis?

Plan werkt samen met religieuze leiders, dorpsoudsten, lokale chiefs, besnijdsters en andere rolmodellen om blijvende gedragsverandering te stimuleren. Door middel van voorlichting over de risico’s en de rechten van meisjes op het gebied van seksuele gezondheid en zelfbeschikking, zeggen steeds meer mensen ‘nee’ tegen het besnijden. Ook lobbyt Plan bij regionale en nationale overheden en parlementariërs om meisjesbesnijdenis strafbaar te maken.

Lees meer over wat Plan doet tegen meisjesbesnijdenis