“Ik mocht mijn haar niet wassen tijdens mijn menstruatie”

Gevoelens van schaamte en ongemak rondom menstruatie zijn de wereld nog niet uit, illustreert Bloedeerlijk onderzoek van Plan International. Jongens en mannen in Brazilië, Indonesië, Nederland en Uganda vinden menstruatie natuurlijk en gezond, maar ook vies en een vrouwenzaak. Hoe zit dit? Vier jongeren uit Indonesië delen hun ervaringen met menstruatie.

Het Bloedeerlijk onderzoek geeft weer hoe ruim vierduizend jongens en mannen (15 – 24) in Brazilië, Indonesië, Nederland en Uganda naar menstruatie kijken. In Indonesië is menstruatie een groot taboe. Shula (19), Yohanes (17), Delia (16) en Sholeha (14) vertellen er meer over. “In mijn familie praten we niet openlijk over menstruatie,” zegt Yohanes.

“Ik mocht mijn haar niet wassen”

Door het taboe op menstruatie worden er in Indonesië veel mythes in stand gehouden. Sommige vrouwen mogen bijvoorbeeld tijdens hun menstruatie hun nagels niet knippen, of geen ijs, vlees, ananas en komkommer eten. Shula geloofde lange tijd dat ze tijdens haar menstruatie haar haar niet mocht wassen. “Mijn familie heeft deze mythe generaties lang volgehouden. Mijn moeder waste haar haar nooit tijdens haar menstruatie. Ik deed het vaak stiekem, zodat mijn ouders niet boos zouden worden,” vertelt ze.

Schooluitval en schaamte

Minder dan de helft van scholen in Indonesië hebben goede sanitaire voorzieningen. Er zijn vaak geen aparte toiletten voor meisjes en jongens. Meisjes voelen zich daardoor vaak niet op hun gemak bij het wisselen van maandverband op school. Maar aan de andere kant zijn ze ook bang om door te lekken.

Veel meisjes krijgen bovendien te maken met pesten tijdens de menstruatie. Dit leidt ertoe dat meisjes eerder thuisblijven als ze menstrueren. Hierdoor missen ze gemiddeld een tot drie dagen school per maand. “Als ik menstrueer, ben ik altijd bang dat ik doorlek en anderen het zien. Daarom ben ik liever thuis als ik ongesteld ben, maar ik moet naar school om mee te doen in de klas. Ik wil geen lessen missen,” vertelt Delia.

Menstruatie is óók een mannenzaak

Uit het Bloedeerlijk onderzoek blijkt dat 48% van respondenten uit Indonesië liever heeft dat menstruatie geheim gehouden wordt. Meer dan de helft van de Indonesische jongens vindt dat meisjes tijdens hun menstruatie niet naar school of hun werk kunnen gaan. Terwijl ze tegelijkertijd ook aangeven dat ze wel openlijk over menstruatie willen praten.

Zo was het merendeel van de ondervraagden getuige van pesterijen over de menstruatie (door mannelijke klasgenoten, docenten of familieleden), maar zijn ze bijna allemaal bereid om in zulke situaties voor meisjes en vrouwen op te komen. Jongens en mannen spelen een grote rol in het doorbreken van menstruatiestigma en taboe. Yohanes licht toe: “Het is belangrijk dat mannen meer weten over menstruatie, zodat ze vrouwen hiermee kunnen helpen.”

“Mijn ouders geloven de mythes niet meer”

Shula volgde via Plan International een training over menstruatiegezondheid. Hier besprak ze met de andere deelnemers de mythes en feiten rondom menstruatie. “Na de training heb ik ook met mijn ouders gesproken. Gelukkig geloven zij ook niet meer in de menstruatiemythes. Ik kan mijn haar wassen zonder dat ze boos op me worden. Mijn moeder wast nu zelfs ook haar haar als ze ongesteld is!”

Het is belangrijk dat kinderen goede voorlichting krijgen over menstruatie, zodat zij hier beter op zijn voorbereid. Zo doet de veertienjarige Sholeha mee aan de health club bij haar op school. Hier wordt menstruatie vrijuit besproken. “We moeten over menstruatie kunnen praten, want alleen dan kunnen we het beter begrijpen,” benadrukt Sholeha.

Dit doet Plan International

Samen met scholen, overheden, zorgmedewerkers, media en andere partners werkt Plan International in verschillende landen aan betere voorlichting voor jongens en meisjes over menstruatie op school. We zetten hierbij toneelvoorstellingen en de media in om menstruatietaboes te doorbreken. Ook delen we herbruikbaar maandverband uit en zorgen we voor aparte en vrouwvriendelijke toiletten. Bovendien lobbyen we ervoor dat menstruatie meer prioriteit krijgt in beleid.