“Ik kon niet geloven dat mijn ouders mij wilden laten besnijden”

Toen Mary opgroeide in Koinadugu, een regio in het noorden van Sierra Leone, droomde ze van alle toekomstige hoogtepunten in haar leven. Ze dacht vaak aan haar diploma-uitreiking en haar bruiloft, maar had nooit verwacht dat haar besnijdenis als een feestelijk moment beschouwd zou worden.

Inwoners van Sierra Leone staan bekend om de uitbundige manier waarop ze belangrijke momenten in hun leven vieren. Mensen vieren samen feest op verjaardagen of bij andere speciale gelegenheden. De zestienjarige Mary is dol op dit soort feesten, vooral bruiloften. “Bruiloften zijn heerlijk, omdat ik dan mijn neven en nichten zie, geniet van muziek en dans en natuurlijk van al het eten.”

Cadeaus voor de familie

Mary heeft al vaak meegemaakt dat ouders een feest organiseren vanwege de besnijdenis van hun dochter, maar had nooit gedacht dat dit haar zou overkomen. “Meestal wordt dit soort feesten georganiseerd in het droge seizoen, dus dat is waarmee ik besnijdenis associeer. Ik denk dan aan het lijden van meisjes in die periode. Ik heb er altijd een hekel aan gehad”, vertelt ze.

Meisjes worden meestal besneden tijdens het droge seizoen, zodat vrienden en familie gemakkelijk kunnen reizen en op bezoek kunnen komen. Van de genodigden wordt verwacht dat zij cadeaus meenemen voor het meisje en haar familie. Ze komen bijvoorbeeld met geiten, rijst, gevogelte, palmolie, kleding, alcohol en kolanoten. Voor veel arme families zijn deze geschenken een stimulans om de ceremonie voort te zetten.

“Ik kom uit een erg liefdevol gezin. In tegenstelling tot andere ouders in de buurt zijn mijn ouders ontzettend fijne mensen. Ik wist wel dat we weinig geld hadden en dat ons leven sober was”, vertelt Mary. “We konden nauwelijks voorzien in onze basisbehoeften en mijn ouders werden steeds armer. Toch had ik niet verwacht dat ze mij vanwege geld zouden laten besnijden.”

“De meisjes die besneden worden zijn vaak nog maar vijf jaar oud. Meestal komt de ceremonie als een verrassing voor het desbetreffende meisje. Dat is het gekke aan onze maatschappij: het lijkt open te zijn, maar er zijn ook geheimen”, legt Mary uit.

Toen op een avond bezoekers met cadeaus arriveerden, wist Mary dat zij aan de beurt was om besneden te worden. “Niemand had me iets verteld, maar ik wist dat ik het slachtoffer was”, zegt ze.

“Ik vluchtte naar mijn oma”

“Ik vluchtte die avond weg uit mijn dorp naar het huis van mijn oma. De wegen rondom mijn dorp zijn niet verlicht. Ik kwam ‘s nachts veel rondhangende mensen tegen. Sommigen waren dronken en wilden mij iets aandoen. Ik kon ontsnappen en rende bijna vier uur lang tot ik bij het huis van mijn oma aankwam. Ik ben daarheen gegaan omdat ik weet dat zij tegen meisjesbesnijdenis is. Ik wist dat zij me zou begrijpen en helpen.”

Haar oma Juliet werkt als lid van de community samen met Plan International om mensen bewust te maken van de schadelijke effecten van meisjesbesnijdenis. Juliet, die ook plaatsvervangend directeur is op de plaatselijke basisschool, nam haar kleindochter in huis toen ze daar arriveerde.

“Ik nam haar mee naar binnen en gaf haar te eten. Ik waste haar en legde haar in bed. Ze sliep als een engeltje. Toen ze lag te slapen, zag ik het kind in haar. Ze lag daar vredig, maar ik wist dat het oorlog zou worden met haar ouders”, vertelt Juliet.

“School was het enige waar mijn kleindochter aan dacht”

“De volgende ochtend belde ik haar moeder, die bevestigde dat het klopte. De ceremonie was voor Mary’s besnijdenis. Haar moeder bevestigde ook dat Mary verdwenen was en er was een zoektocht naar haar op touw gezet. Ze dachten dat ze gewoon bang was. Ze wisten niet dat ze niets wilde weten van meisjesbesnijdenis en dat onderwijs voor haar voorop stond. School was het enige waar mijn kleindochter aan dacht”, vertelt Juliet.

Omdat de ouders van Mary de geschenken van de bezoekers, die nog in hun huis waren, al hadden aangenomen en gebruikt, waren ze vastberaden Mary te vinden en de ceremonie door te zetten.

Juliet had niet verteld waar haar kleindochter was, maar na een week zoeken vonden haar ouders haar uiteindelijk in Juliets huis. In die week had Juliet contact opgenomen met Plan International en om steun  gevraagd.

Bemiddeling door Plan International

Een bemiddelingsteam van Plan International had de ouders van Mary bezocht en uitgelegd dat de keuze aan Mary was. Zij had ervoor gekozen niet besneden te worden. Ze bespraken wat meisjesbesnijdenis inhoudt en welke gezondheidsrisico’s ermee verbonden zijn.

“Ik vond het vreselijk dat ik niet naar school kon. Ik haatte de messen waarmee ze meisjes besnijden. Ze gebruiken ook dezelfde messen voor meerdere meisjes. De meisjes verstoppen zich in het koude bos. Het moet een pijnlijke ervaring zijn”, vertelde Mary haar ouders toen ze elkaar ontmoetten onder begeleiding van het bemiddelingsteam.

Gelukkig besloten haar ouders de ceremonie te annuleren, wat wel betekende dat ze vanaf dat moment bij haar oma moest gaan wonen. Twee jaar later woont Mary nog steeds bij Juliet en ze gaat met plezier naar school. In de loop van de tijd hebben haar ouders leren begrijpen hoe belangrijk onderwijs is voor Mary.

Sierra Leone

“Meisjesbesnijdenis is een van de schadelijke praktijken die de rechten van meisjes in Sierra Leone ondermijnen. Het is een ritueel waarbij een meisje vrouw wordt, voordat ze trouwt. Meisjesbesnijdenissen worden uitgevoerd door 80 procent van de bevolking. 70 procent van de bevolking vindt dat deze traditie moet worden voortgezet. “De regio Koinadugu telt het hoogste percentage van het land met 98,5 procent,” zegt Evariste Sindayigaya, Country Director van Plan International in Sierra Leone.

Plan International maakt deel uit van een werkgroep die vormgeeft aan een reglement op communityniveau. Het doel hiervan is om meisjes te beschermen tegen besnijdenis, kindhuwelijken en geweld op grond van geslacht. We houden ons ook bezig met kinderbescherming binnen de community, bijvoorbeeld in de comités voor kinderwelzijn en dorpswelzijn. Zij zijn gevraagd met een strategie te komen om meisjesbesnijdenissen in de community’s aan te pakken.

Deze comités steunen kwetsbare meisjes die op het punt staan besneden te worden en maken melding van misbruik in de community’s. Ook bemiddelen ze tussen ouders en kinderen die niet besneden willen worden.

Mary heeft veel vertrouwen in haar toekomst en studeert hard om iets van haar leven te maken. “Ze haalt altijd de hoogste cijfers van de klas. Ik ben zo blij dat ze haar dromen zal kunnen najagen”, zegt Juliet.