Fatmata, de Malala van haar dorp, helpt meisjes die verkracht zijn

De achttienjarige Fatmata woont in een dorp waar aanranding en verkrachting zo vaak gebeuren, dat men het bijna normaal lijkt te vinden. Nadat ze meerdere vriendinnen die slachtoffer werden van aanranding geholpen had, besloot ze zich in te gaan zetten voor de strijd tegen seksueel geweld in Sierra Leone.

Hoewel ze Fatmata heet, staat ze lokaal bekend als “de Malala van haar dorp”. Maar waar Malala, de beroemde Pakistaanse kinderrechtenactiviste, campagne voert voor onderwijs voor meisjes, strijdt Fatmata om seksueel geweld tegen vrouwen, meisjesbesnijdenis en tienerzwangerschappen te stoppen. Haar belangrijkste doel? Het aanpakken van de verkrachtingscultuur in Sierra Leone.

“Vrouwen misbruiken lijkt de normaalste zaak van de wereld”

“In het dorp waar ik woon, hebben de meeste mannen weleens een vrouw misbruikt. Het lijkt de normaalste zaak van de wereld. Het is mijn vrienden overkomen en ik was er zelf bijna getuige van. Ik hoorde een meisje schreeuwen, maar toen ik haar vond was de dader al gevlucht. Het meisje was een fruitverkoopster die verkracht werd door een klant. Door die gebeurtenis ben ik me gaan inzetten voor de strijd tegen seksueel geweld.”

Op school is Fatmata lid van een meisjesnetwerkgroep en ze volgt een cursus van de Girls Advocacy Alliance (GAA). Dit is een samenwerking tussen Plan International, Defence for Children – ECPAT en Terre des Hommes. Dankzij de GAA leert ze haar doelstellingen te realiseren door middel van lobby en beleidsbeïnvloeding.

Niet de andere kant op kijken

Op de vraag wat er volgens haar moet gebeuren om seksueel geweld te stoppen heeft Fatmata een duidelijk antwoord. “Op dit moment ontbreken wetten die seksueel geweld strafbaar maken en de handhaving daarvan. Er moet een wet komen en iedereen die deze overtreedt moet voor de rest van zijn leven naar de gevangenis. Dan pas verandert er iets.” Benadrukt ze, duidelijk boos over de huidige situatie. Ze gelooft ook dat de maatschappij vrouwen moet beschermen tegen aanranding en verkrachting. “In plaats van de andere kant op te kijken moeten mensen hun buren beschermen tegen seksueel geweld.”

Ze horen er nog steeds bij

Een van haar taken als youth advocate is het begeleiden van vrouwen die slachtoffer worden van verkrachting en seksueel geweld. Met name wanneer ze zwanger raken. Want als een meisje ontdekt dat ze zwanger is, stopt ze meestal met school. En er wordt dan nog een ander probleem duidelijk; deze meisjes hebben niet alleen fysiek en mentaal geleden onder seksueel geweld, ze worden als gevolg daarvan vaak ook nog eens uitgesloten en geminacht door hun omgeving. “Ik druk hen op het hart dat ze er wel degelijk toe doen en dat ze er nog steeds bij horen,” zegt Fatmata.

Ebola leidde tot chaos

Tijdens rampen en conflicten veranderen de machtsverhoudingen en zien we geweld tegen meisjes en jonge vrouwen enorm toenemen. In Sierra Leone leidde de Ebola-epidemie tot veel chaos waardoor meisjes en jonge vrouwen kwetsbaarder zijn voor verkrachting. Volgens VN-onderzoek is het aantal tienerzwangerschappen in sommige delen van het land gestegen met 65 procent, als gevolg van de sociale onrust.

“Het maakt me echt verdrietig als ik denk aan alle mensen die zijn gestorven,” zegt Fatmata over de dodelijke ziekte die Sierra Leone tussen 2014 en 2016 in haar greep hield. “En vorig jaar veroorzaakten modderstormen de dood van honderden meer. Gewoon verschrikkelijk.”

Vastberaden

Maar Fatmata laat zich hierdoor niet ontmoedigen, deze gebeurtenissen hebben haar juist nog standvastiger gemaakt. “Al deze tegenslagen zorgen ervoor dat ik mensen bij elkaar wil laten komen om de handen ineen te slaan en samen de problemen op te lossen. Laten we ze samen stoppen!”