Chief Mlolo strijdt tegen tienerzwangerschappen en kindhuwelijken

“Vroeger vertelden we onze kinderen dat hun vingers zouden gaan groeien als ze voor het huwelijk seks zouden hebben. Ze lieten het wel uit hun hoofd”, grinnikt chief Mlolo, de traditioneel leider in Chilenga, een regio in het oosten van Zambia. “Maar tegenwoordig hebben ze zelfs in de meest afgelegen dorpjes televisie, dus ze zien van alles voorbijkomen en weten dat het een fabeltje was. Ze experimenteren er flink op los op het gebied van seks. Met alle gevolgen van dien.”

Chiefs in Zambia spelen een sleutelrol in hun dorpen. Plan betrekt hen daarom vaak bij projecten. Chief Mlolo is zelfs een ware ‘champion of change’ in het terugdringen van tienerzwangerschappen en kindhuwelijken in zijn gemeenschap.

Tienerzwangerschappen en kindhuwelijken

Tienerzwangerschappen en kindhuwelijken gaan vaak hand in hand. In ontwikkelingslanden is een zwangerschap bij een meisje meestal een reden voor ouders om hun dochter jong te laten trouwen. Zo kan de schande van een ongetrouwd zwanger meisje worden voorkomen. Ook worden meisjes in ontwikkelingslanden volgens traditie vaak op jonge leeftijd uitgehuwelijkt. Ouders denken hun dochters zo te beschermen tegen een ongehuwd moederschap. Een meisje dat jong trouwt zal vervolgens meestal op jonge leeftijd moeder worden. Plan strijdt daarom zowel tegen kindhuwelijken als tegen tienerzwangerschappen.

Een koe in ruil voor een dochter

“Ook in mijn gemeenschap vonden vaak kindhuwelijken plaats en kort daarop een zwangerschap”, beaamt Mlolo. “Veel ouders zijn niet opgeleid. Ze kenden de nadelige gevolgen van kindhuwelijken niet en zagen weinig nut in het langer naar school sturen van hun dochters.” Dankzij workshops van Plan Zambia in zijn gemeenschap, begon Mlolo te beseffen dat jonge meisjes nog niet moeten trouwen. Hij zag het belang van gelijke kansen en school voor meisjes. Ook werd hem duidelijk welke nadelige gevolgen een zwangerschap op jonge leeftijd kan hebben. Hij besloot daarom zich keihard in te gaan zetten voor een kindhuwelijk-vrije gemeenschap.

Een koe en een geit

Samen met drie andere chiefs sprak Mlolo af, dat iedere vader die nog langer een dochter van onder de 18 jaar zou laten trouwen, voortaan een koe aan de chief moet betalen en een geit aan het dorpshoofd. “Hierdoor durft nu niemand meer zijn dochter jong uit te huwelijken, want niemand kan of wil dit betalen”, grinnikt de chief. In het geheim schijnen nog af en toe kindhuwelijken te worden gesloten, maar toch lijkt de maatregel veel effect te hebben. Het aantal kindhuwelijken is in het afgelopen jaar sterk gedaald.

Zwangere kleindochter

Het aantal tienerzwangerschappen omlaag brengen, dat lijkt een ingewikkeldere opgave. “Kinderen verbieden om seks te hebben, werkt helaas niet”, verzucht Mlolo. “Ze doen het toch wel, met al die hormonen die door hun lichaam gieren.” Een waarheid waarmee hij zelfs in zijn eigen familie onlangs werd geconfronteerd. Zijn eigen 18-jarige kleindochter Odira, die op school zit en nog drie klassen moet doorlopen voordat ze de middelbare school heeft afgemaakt, raakte zwanger. “We hadden haar gewaarschuwd. Dat ze van seks zwanger kan raken. Maar ze luisterde niet”, verzucht Mlolo. “We zijn er echt kapot van. Het is zo’n pienter meisje. Lange tijd ontkende ze haar zwangerschap. Ze bond zelfs een strakke doek om haar buik en dacht dat we het dan niet zouden zien, maar dat kun je natuurlijk niet eeuwig vol houden.”

Prikpil vanaf begin puberteit

De chief hecht er vanwege zijn kleindochter nu nog meer waarde aan dat jongeren in zijn gemeenschap goede toegang krijgen tot voorbehoedsmiddelen. “En niet alleen condooms. Vanaf het moment dat meisjes in de puberteit komen, moeten ze de mogelijkheid krijgen om een spiraaltje te krijgen of iedere drie maanden de prikpil.”
Hij erkent dat sommige ouders het hier niet mee eens zijn. “We moeten nog veel met ouders praten, want ze snappen het belang van toegang tot voorbehoedsmiddelen niet. Deze ouders moeten goed met hun kinderen over deze zaken praten en met hun dochters mee naar de kliniek.”

Plan in de strijd tegen tienerzwangerschappen

Wereldwijd raken elk jaar 2 miljoen meisjes zwanger voordat ze 15 zijn. Veel meisjes die jong zwanger worden, moeten noodgedwongen stoppen met school en hebben weinig kans op een betaalde baan. Plan wil tienerzwangerschappen voorkomen en informeert meisjes over geboorteplanning met trainingen en voorlichtingscampagnes. Zo kunnen meisjes goed onderbouwde beslissingen nemen over hun lichaam en hun toekomst. Meisjes moeten zelf kunnen bepalen wanneer en met wie ze kinderen krijgen. Plan roept overheden ook op om seksuele voorlichting en voorbehoedsmiddelen makkelijk toegankelijk te maken voor meisjes.

Lees meer over tienerzwangerschappen of de Tien manieren waarop Plan strijdt tegen tienerzwangerschappen.

Wat jij kunt doen

Laat zien dat je opkomt voor meisjes wereldwijd! Wij houden je graag op de hoogte over hoe wij dit doen én hoe jij kunt helpen.