Aanpak menstruatietaboe kan niet zonder seksuele voorlichting
Geen veilige en schone wc’s hebben om je maandverband te verwisselen. Vooral níet praten over je menstruatie, want dit is iets beschamends. Niet weten dat als je menstruatie uitblijft, dit een teken kan zijn dat je zwanger bent. Negatieve houdingen tegenover menstruatie hebben grote invloed op de levens van meisjes en vrouwen. Voorlichting over menstruatie heeft echter geen zin als water, sanitatie en hygiëne (WASH) en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) niet worden meegenomen, pleit Mascha Singeling, Menstrual Health & Hygiëne (MHH)-expert bij Plan International.
Het belang van de juiste voorlichting
Mascha: “Met de juiste kennis van hun menstruatiecyclus, vruchtbaarheid, seksualiteit en hygiëne kunnen meisjes en vrouwen geïnformeerde beslissingen nemen over hun lichaam en gezondheid. Het is daarom belangrijk om meisjes en vrouwen, maar ook mannen en jongens, te informeren over menstruatie én SRGR. Meisjes en vrouwen moeten weten dat zij zelf mogen beslissen over hun lichaam en gezondheid.”
“Door meisjes op jonge leeftijd voor te lichten, voorkomen we dat ze schrikken als ze voor het eerst menstrueren. Om te zorgen dat ze zich comfortabel voelen met hun eigen lichaam, is het belangrijk dat ze snappen dat menstruatie een natuurlijk proces is.”
Meisjes en vrouwen moeten weten dat zij zelf mogen beslissen over hun lichaam en gezondheid
Menstruatie en SRGR zijn ook mannenzaken
Jongens en mannen spelen een grote rol in het doorbreken van taboes en meisjes en vrouwen op hun gemak stellen bij hun menstruatie. “Als meisjes op school worden uitgelachen door jongens omdat ze zijn doorgelekt durven ze vaak niet meer terug naar school,” licht Mascha toe. “Ook zijn het vaak de vaders die bepalen wat meisjes wel en vooral niet mogen doen als ze ongesteld zijn. Het is dus belangrijk dat jongens en mannen menstruatie ook als iets normaals zien en meisjes ondersteunen.”
Lees ook: 55% van de jongens vindt menstruatie vies
“Het is belangrijk om een allesomvattende aanpak te hanteren”
Ook water, sanitatie en hygiëne (WASH) zijn verbonden met menstruatie en SRGR. Mascha: “Je kan wel voorlichting geven, maar als er geen goede toiletten zijn op scholen voor meisjes om zich te verzorgen tijdens hun menstruatie, dan werkt het niet.”
Toch worden deze onderwerpen vaak niet samen aangepakt. Zo zijn er organisaties die alleen sanitaire voorzieningen bouwen, terwijl andere organisaties alleen voorlichting geven over menstruatie of seksuele en reproductieve gezondheid. “Het is belangrijk om een allesomvattende aanpak te hanteren, waarbij er aandacht is voor voorlichting én het verbeteren van toiletten en schoon water op scholen,” aldus Mascha.
Je kan wel voorlichting geven, maar als er geen goede toiletten zijn, dan werkt het niet
WASH, menstruatie en SRGR samenvoegen is niet makkelijk
Mascha: “Bij Plan International voeren we verschillende projecten tegelijk uit in een gebied. We proberen WASH, menstruatieproblematiek en SRGR steeds vaker samen aan te pakken. Dit is niet zo makkelijk, want een WASH-expert is geen SRGR-expert. Je moet dus met verschillende experts samenwerken. Hoe meer onderwerpen je samen behandelt, hoe meer expertise en middelen je nodig hebt en hoe duurder het programma wordt.”
Financiering is hierbij ook een uitdaging, vertelt Mascha: “Donoren focussen zich vaak maar op één onderwerp: ze financieren bijvoorbeeld alleen WASH of alleen SRGR. Dit maakt het aanvragen van financiering voor projecten waarbij deze onderwerpen gecombineerd worden complex.”
Wil je meer weten over het werk van Plan International? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!Open het gesprek over menstruatie en SRGR met WASH
WASH, menstruatie en SRGR samen behandelen kan ook helpen met het doorbreken van taboes. Het normaliseren van deze onderwerpen is namelijk nog niet zo makkelijk. Mascha vertelt: “Bij menstruatie is het een kwestie van het er veel over hebben. Dat kan via theater, talkshows op de radio of via religieuze leiders die het onderwerp omarmen. Bij SRGR is dit ingewikkelder, omdat je soms wettelijk niet mag praten over seksualiteit in sommige landen.”
Een mooie manier om het gesprek te openen met de overheid of scholen is om het eerst over WASH te hebben. Mascha: “Als je naar de overheid stapt met het verzoek om het over menstruatie of SRGR te hebben, geven ze meestal niet thuis. Maar als je komt om WASH-voorzieningen op scholen te verbeteren, ben je van harte welkom. Iedereen wil immers schoon water. Met een WASH-project kan je vertrouwen opbouwen en vervolgens de stap verder zetten naar moeilijkere onderwerpen zoals menstruatie en SRGR.”
