Steeds meer mannen zeggen ‘nee’ tegen meisjesbesnijdenis

Wereldwijd zijn ruim 200 miljoen meisjes en vrouwen verminkt door meisjesbesnijdenis. Bij veel van hen leidt dit tot infecties, pijn, complicaties bij bevallingen en onvruchtbaarheid. Maar het tij begint te keren en hierbij spelen ook jongens en mannen een belangrijke rol. Door goede voorlichting en het bespreekbaar maken van meisjesbesnijdenis, zeggen steeds meer mensen ‘nee’.

Ook in een klein dorp in de regio Bonazuria, Ethiopië, is verandering merkbaar. Op het plein zijn tientallen mensen – mannen, vrouwen, meisjes en jongens – bij elkaar gekomen voor hun tweewekelijkse discussie over schadelijke tradities als meisjesbesnijdenis en kindhuwelijken. Plan International introduceerde deze bijeenkomst om voorlichting te geven en mensen aan te moedigen deze gebruiken af te schaffen.

Onhandelbaar, vrijpostig en onhandig

Drie van de vier Ethiopische vrouwen zijn besneden, maar in de afgelegen dorpen van Bonazuria zijn tradities diepgeworteld en ontsnapte vrijwel geen enkel meisje aan het besnijdenismes. De lokale bevolking was ervan overtuigd dat alleen besneden meisjes zedelijk en gehoorzaam zijn, en dus geschikt voor het huwelijk. Bovendien geloofden mensen dat besneden meisjes vooral zonen zouden krijgen, en daar lag de voorkeur. Omgekeerd golden onbesneden meisjes traditioneel als onhandelbaar, vrijpostig en onhandig. Reden genoeg voor ouders om hun dochters te laten besnijden.

“Beetje bij beetje veranderde ik van gedachten”

De door Plan International georganiseerde dorpsdiscussies kwamen dan ook moeizaam op gang en stuitten op veel vijandigheid. “Ik vond het een slecht idee, die discussies”, zegt Shalamo Shahana (65). “En ik weigerde naar de bijeenkomsten te gaan of te luisteren naar de informatie van Plan. Ik was kwaad dat onze tradities ineens schadelijk werden genoemd. Maar beetje bij beetje veranderde ik toch van gedachten. Vooral door alle verhalen die ik hoorde over de gevolgen van besnijdenis.”

“Ik wilde een voorbeeld stellen”

“Toen Plan International het programma in ons dorp introduceerde, was ik er tegen om onze tradities in twijfel te trekken”, bekent dorpschief Abebe Dona (45). “Ik hoorde bij de oppositie. Maar omdat ik de chief ben, moest ik toch meedoen aan de discussies. Ik realiseerde me al heel snel dat veel van onze tradities, zoals kindhuwelijken en meisjesbesnijdenis, niet goed zijn. Ik besloot dat ik een voorbeeld wilde stellen, een voorbeeld van verandering.”

“Mijn vrouw en mijn twee dochters zijn besneden. Zij hadden alle drie heel zware en lange bevallingen, en ik begrijp nu pas dat dat komt doordat ze zijn besneden. Mijn vrouw heeft altijd pijn en kan daardoor soms het huishouden niet doen. Ze is helemaal niet geïnteresseerd in seks en kan er niet van genieten. Dat komt ook door haar besnijdenis. Als ik dat eerder had geweten, had ik mijn dochters nooit laten besnijden.”

Felle discussies

Alemayehu (14) is lid van de door Plan International gesteunde jongensclub op zijn school. Ook in deze club wordt fel gediscussieerd over tradities, wat ze betekenen en of ze niet moeten verdwijnen. “Voordat ik bij de club ging, wist ik eigenlijk niets van meisjesbesnijdenis”, vertelt Alemayehu. “Behalve dan dat meisjes dat moesten doen. Ik heb vier oudere zussen; ze zijn allemaal besneden door de traditionele besnijdster in ons dorp. Een van mijn zussen had zo’n moeilijke bevalling dat ze bijna is doodgegaan.”

Praten over de gevaren

Alemayehu ziet het belang van de bijeenkomsten nu in: “Ik vind het soms wel moeilijk om over besnijdenis te praten, als jongen helemaal. Niemand praatte erover, het was een taboe. Maar als we onze mond houden en niet praten over alle gevaren van besnijdenis, lopen onze zussen en vriendinnen gevaar. Meisjes kunnen doodgaan door besnijdenis! Mijn ouders zijn er nu ook tegen en hebben beloofd dat mijn jongste zus niet wordt besneden. En ik trouw later met een onbesneden meisje.”