Oorzaken en gevolgen van meisjesbesnijdenis

De oorzaken van meisjesbesnijdenis variëren en meisjesbesnijdenis beperkt zich ook niet ook tot één cultuur of religie. Genderongelijkheid is altijd een van de onderliggende oorzaken, zoals sociale normen en een cultureel bepaalde visie op het vrouwelijk lichaam. Wat de redenen ook zijn, de gevolgen van deze schadelijke praktijk zijn groot.

Vijf redenen die gegeven worden voor meisjesbesnijdenis:

Ruim 230 miljoen meisjes en vrouwen zijn al verminkt door besnijdenis (Bron: Unicef 2024). Ze leven dagelijks met de gevolgen, zoals chronische pijn, ontstekingen en trauma. Het is moeilijk voor te stellen, maar veel van deze vrouwen kiezen er later toch voor om hun eigen dochter hetzelfde te laten ondergaan. Mythes en sociale druk liggen altijd ten grondslag van bekende beweegredenen. Hier zijn vijf redenen die vaak worden gegeven:

1. Een onbesneden vrouw is vies
   Door het verwijderen van haar genitaliën zou een vrouw worden ‘gereinigd’ en ‘klaargemaakt’ voor het moederschap. Een onbesneden vrouw zou te vies zijn om eten te maken voor een echtgenoot. Er wordt geloofd dat zo’n vrouw nooit een man vindt en niet wordt geaccepteerd door haar omgeving.
2. Een onbesneden meisje is losbandig en onhandelbaar
   Er bestaan veel fabels over besnijden. Zo zouden mannen, wanneer ze met een onbesneden vrouw seks hebben, impotent raken. Ook bestaat de hardnekkige overtuiging dat onbesneden meisjes losbandig en onhandelbaar zouden zijn en geen zonen kunnen krijgen. Het is door deze fabels voor een onbesneden vrouw moeilijk om een huwelijkspartner te vinden; een grote angst voor veel ouders.
3. Een meisje wordt een vrouw
   Vrouwen in landen als Ethiopië en Kenia hebben altijd geleerd dat besnijdenis hoort bij de groei naar volwassenheid. Sommige vrouwen zien ‘onder het mes gaan’ als deel van hun cultuur en accepteren dat. Sterker nog: zij zijn er trots op en willen dit ook voor hun dochters.
4. Het ‘moet’ volgens de besnijdster van het dorp
   Bijna alle besnijdenissen worden door vrouwen uitgevoerd. Deze vrouwen bekleden een belangrijke maatschappelijke functie en ze genieten veel aanzien in hun omgeving. Als zij zeggen dat het moet, dan volgen veel ouders dat gebod.
5. Het ‘moet’ volgens de religie
   Sommige ouders zijn ervan overtuigd dat hun religie hen voorschrijft om hun dochter op een bepaalde leeftijd te laten besnijden. Maar dit is in geen enkel religieus boek terug te vinden. Er is geen enkele religie die deze praktijk voorschrijft.
   Bron: WHO 2022

Gevolgen voor meisjes

Meisjesbesnijdenis heeft grote gezondheidsrisico’s voor de slachtoffers, zoals lichamelijke, psychische en seksuele problemen. Soms leidt het zelfs tot de dood. De kans op problemen is groot, zowel kort na de ingreep als op de lange termijn. Veel meisjes en vrouwen leggen bij klachten niet het verband met hun besnijdenis.

• Lichamelijke klachten kunnen bestaan uit: extreme (chronische) pijn in onderbuik en urineweg, overmatig bloedverlies, infecties (lokaal, maar ook hepatitis, hiv en tetanus), menstruatieklachten, littekenvorming, pijn bij de seks, problemen bij de bevalling of zelfs overlijden.
• Psychosociale klachten kunnen bestaan uit: angst, depressie, posttraumatische stressstoornis (ptss), problemen met seks.

De verdere gevolgen van al deze lichamelijke en psychische klachten zijn ook groot. Meisjes kunnen of willen hierdoor bijvoorbeeld vaak niet naar school. Dat meisjes hun school niet afmaken, heeft weer invloed op hun kansen op een goede baan en een zelfstandig inkomen op latere leeftijd.

Bron: WHO 2022