Hoera, het is een meisje!

Als in Nederland een meisje wordt geboren, bestrooien we beschuiten met roze muisjes en hangen we trots roze slingers voor het raam. We willen de wereld aan haar voeten leggen en als het aan ons ligt, gaat ze een stralende toekomst tegemoet.
Hoe anders is dat in India. Daar huilen vrouwen stille tranen als ze een meisje krijgen, want een dochter is een last. Maar beetje bij beetje begint het tij te keren.

In grote meisjesabortussen indiadelen van India zijn dochters zelden gewenst. Zwangere vrouwen vasten, slikken kruiden en bezweren de goden om alsjeblieft geen dochter te krijgen, maar een zoon. Ambulante – en meestal illegale – echoscopisten rijden door het land en determineren voor weinig geld het geslacht van een ongeboren kind, terwijl dat officieel alleen mag met een medische indicatie. En als het een meisje is, nemen veel ouders rigoureuze maatregelen. In India wordt iedere minuut een ongeboren meisje geaborteerd, ook al is dat sinds 1994 wettelijk verboden en dreigt een mannenoverschot omdat er steeds minder meisjes worden geboren. De wens om een zoon te krijgen is sterker.

Minderwaardig en duur

In India zijn er veel redenen om een zoon te willen. Een zoon brengt status en economische zekerheid. Een zoon is stamhouder en erfgenaam en het zijn zonen die een overleden familielid de laatste eer bewijzen. Dochters zijn dat allemaal niet. Ze gelden nog steeds als minderwaardig en bovendien zijn ze duur. De traditionele bruidsschat is vaak een aanslag op het gezinsinkomen en die kosten zijn door de economische crisis alleen maar hoger geworden. Daarbij komt nog dat de omgeving voor meisjes steeds onveiliger wordt en daarmee ook de familie-eer sneller op het spel staat. Mannen worden agressiever en het slinkende aantal huwbare meisjes werkt vrouwenhandel in de hand. En zo is de vicieuze cirkel rond.

Lange adem

Om meisjes de rechten te geven die ze verdienen – om te beginnen het recht op leven – voert Plan sinds 2010 de campagne Let Girls Be Born in het noorden van India. Het is een campagne met een lange adem, want het probleem dat Plan aanpakt, vraagt om een ingrijpende mentaliteits- en gedragsverandering. Lobby, voorlichting en bewustwording zijn dan ook de belangrijkste instrumenten. De afgelopen jaren is er dus veel gepraat, gediscussieerd en uitgelegd, bijvoorbeeld dat het niet de vrouwelijke, maar de mannelijke chromosomen zijn die de sekse van een kind bepalen.

Tien kilo rijstmeisjesabortussen india

Nu de campagne de volgende fase ingaat, worden de resultaten tastbaar. Zo wordt dankzij de onvermoeibare inzet van sterke lobby- en supportgroepen het probleem onderkend, geholpen door ‘scoreborden’ waarop het aantal geboren meisjes en jongens in een gemeenschap wordt bijgehouden. Dat is en belangrijke stap. Steeds meer aanstaande ouders leren zich te weren tegen de sociale druk om een zoon te krijgen en een aantal gemeenteraden maakt de geboorte van een meisje aantrekkelijk met een beloning van tien kilo rijst. En in een groeiend aantal gemeenschappen wordt ook de geboorte van een meisje gevierd met de traditionele slag op de thali (een soort gong) en een feest met zang en dans. Dochters zijn hier en daar voor het eerst welkom.

Geboortebewijs

Maar de strijd is nog lang niet gestreden. Plan lobbyt daarom ook voor meer overheidsmaatregelen tegen meisjesabortussen en zet zich in voor geboorteregistratie van meisjes. Want een geboortebewijs geeft meisjes niet alleen officieel bestaansrecht en aanspraak op alle rechten van een staatsburger van India, het is ook belangrijk bewijs in de geboorteratio van jongens en meisjes.

Geef een geboortebewijs cadeau

Mentaliteitsverandering

Het besef dat meisjes dezelfde rechten en kansen verdienen als jongens is nog lang geen gemeengoed in de Indiase samenleving. Maar heel langzaam keert het tij. Bemoedigend is dat de Indiase overheid de aanpak van Plan ondersteunt en Plan’s expertise erkent. De deelstaat Jharkhand gebruikt bijvoorbeeld het voorlichtingsmateriaal van Plan, inclusief het openbare informatiebord, waarop wordt uitgelegd dat meisjes ook het recht hebben geboren te worden en dat sekseselectieve abortus op basis van een echoscopie verboden is. Het levert stof op voor discussie, die overal in de regio wordt aangejaagd door de gedreven, sterke vrouwen met wie Plan samenwerkt. Zij zijn de voortrekkers van de gedragsverandering die Plan nastreeft, al moeten ook zij nog vaak het hoofd bieden aan de druk om een zoon te baren.
Er moet dus nog veel gebeuren, maar de eerste stappen zijn gezet, op weg naar de tijd dat ook in India vaders en moeders oprecht kunnen zeggen: ‘Hoera, het is een meisje!’