Kindbruid in… Bangladesh

Wereldwijd gaan 61 miljoen meisjes nog steeds niet naar school. Zij blijven daardoor gevangen in een vicieuze cirkel van armoede en discriminatie. Een afgeronde schoolopleiding – basisschool én voortgezet onderwijs – is het beste wapen tegen de wereldwijde achterstelling van meisjes. Maar tot nu tot toe verhinderen traditionele praktijken, zoals het kindhuwelijk, miljoenen meisjes om naar school te gaan of hun school af te maken. Een van die meisjes is Rujina uit Bangladesh.

Rujina (16) moest trouwen toen ze twaalf was en werd moeder op haar veertiende. Ze zat in groep 5 (de brugklas) toen haar ouders haar van school haalde. “Het kwam als donderslag bij heldere hemel dat mijn ouders een huwelijk voor me hadden geregeld”, vertelt Rujina. “Zij vertelden me op een dag toen ik thuis kwam zomaar dat ik binnenkort zou stoppen met school om te gaan trouwen. Wat kon ik doen?”.
Rujina’s buren en haar leraren probeerden alles om haar ouders op andere gedachten te brengen. Zonder succes. Rujina kan alleen nog maar dromen van school. Ze was een goede en enthousiaste leerling met een uitgesproken mening en ze miste school nooit, vertelt haar vroegere lerares verdrietig.
Rujina berust inmiddels in haar lot, maar is vastbesloten ervoor te zorgen dat haar kindje later wél naar school kan. “Een mensenleven is als een bloem”, vindt Rujina. “Mooi en onschuldig en heilig. Maar als de bloem wordt geplukt voordat ‘ie volgroeid is en bloeit, is alles verloren. Als je te jong trouwt, ben je zo’n bloem die nooit heeft kunnen bloeien. Dat wil ik mijn kind besparen.”

De wisselwerking tussen kindhuwelijk en onderwijs

Het verhaal van Rujina staat helaas niet op zichzelf. Miljoenen meisjes maken hetzelfde mee als zij, bijna elke drie seconden wordt ergens op de wereld een meisje gedwongen om te trouwen en mag daarna niet meer naar school omdat ze voor haar man moet gaan zorgen en kinderen moet krijgen. Het belang van onderwijs voor meisjes en het onlosmakelijke verband tussen het kindhuwelijk en een gebrek aan scholing komt uitgebreid aan bod in het Plan-onderzoeksrapport ‘Because I am a Girl – the State of the World’s Girls 2012: Learning for Life’ dat in oktober uitkwam. Daaruit blijkt dat in veel ontwikkelingslanden maar liefst een op de drie meisjes wordt uitgehuwelijkt vóór haar 18e verjaardag. Een op de zeven meisjes trouwt zelfs voor haar 15e. Het kindhuwelijk is dan ook een van de grootste onderwijsbarrières voor meisjes.

Maar omgekeerd geldt hetzelfde: onderwijs biedt meisjes ook de beste bescherming tegen een gedwongen huwelijk en tegen andere schadelijke, traditionele praktijken waarmee zij te maken krijgen. Want geschoolde meisjes zijn mondiger en weerbaarder en kennen hun rechten. Bovendien zijn ze later minder afhankelijk, omdat ze grotere kans hebben op werk, daarmee meer verdienen en dus beter voor zichzelf en hun kinderen kunnen zorgen. Een voltooide schoolopleiding is dus het beste wapen tegen de wereldwijde achterstelling van meisjes.

Plan pleit er daarom voor de onderwijskansen voor meisjes drastisch te verbeteren. Om dit te realiseren moet onderwijs voor meisjes prioriteit krijgen in nationaal en internationaal beleid; moet er meer geld voor onderwijs voor meisjes beschikbaar komen en moeten het kindhuwelijk en geweld op scholen worden uitgebannen.

‘Wedding busters’ voorkomen kindhuwelijken

De hamvraag blijft natuurlijk hoe Plan de onderwijskansen voor meisjes kan verbeteren en wat er nodig is om het kindhuwelijk uit te bannen. Het antwoord ligt om te beginnen in heel veel voorlichting en overtuigingskracht, bijvoorbeeld in de vorm van bewustwordingscampagnes. Zo geeft Plan voorlichting aan kinderen, ouders en leerkrachten over de rechten van meisjes en het belang van onderwijs voor hun toekomst. Ook werkt Plan samen met de lokale (school)autoriteiten om meisjes op school te houden. De inspanningen beginnen wereldwijd vruchten af te werpen. Bijvoorbeeld in Bangladesh, waar Plan goede ervaringen heeft met de zogenaamde ‘wedding busters’. Dit zijn groepen jongeren die door Plan zijn getraind zijn om het gesprek aan te gaan met ouders, dorpshoofden en lokale organisaties. De wedding busters weten alles over de gevolgen van het kindhuwelijk en kunnen de ouders met goede argumenten vaak overtuigen om hun dochter niet uit te huwelijken. Bovendien lobbyt Plan bij overheden om de wet op de minimumhuwelijksleeftijd te handhaven of aan te scherpen.