Onderzoek: Meisjes ervaren angstklachten en depressieve gevoelens door online intimidatie

Techbedrijven slagen er niet in om meisjes en jonge vrouwen te beschermen

23 juli 2024 – Uit onderzoek van Plan International en CNN in negen landen blijkt dat meisjes en jonge vrouwen nog stelselmatig slachtoffer worden van seksuele intimidatie, dreigementen, stalken en chantage op het internet. Dat heeft grote impact op hun mentale gezondheid: meisjes geven aan dat zij zich door hun online ervaringen angstig, depressief of onveilig voelen en klachten ervaren als slapeloosheid en verminderd zelfvertrouwen. Hoewel techbedrijven na wereldwijd onderzoek door Plan International in 2020 beloofden om meisjes en jonge vrouwen beter te beschermen, schieten de bedrijven hierin vooralsnog tekort.

 Aan het nieuwe onderzoek deden 624 meisjes en jonge vrouwen (tussen de 13 en 24 jaar oud) mee. Zij zijn afkomstig uit Bolivia, Brazilië, Burkina Faso, Colombia, Kenia, Malawi, Nepal, de Filipijnen en Timor-Leste. In een survey en via focusgroepen deelden zij hun online ervaringen:

• Meer dan 80 procent van de meisjes en jonge vrouwen ontving ongevraagd seksueel getinte berichten of kwam ongewild in aanraking met seksuele content. Bijna een derde (29 procent) werd online bedreigd met seksueel of fysiek geweld.
• Eén op de tien meisjes (11 procent) zegt bijna dagelijks lastiggevallen te worden.
• 15 procent werd slachtoffer van online stalking of andere ongewenste aandacht en nog eens 13 procent werd gevraagd om seksuele handelingen te verrichten.
• Ruim één op de drie meisjes (35 procent) voelt zich verdrietig, angstig of depressief door haar online ervaringen. Een kwart voelt zich fysiek onveilig en 13 procent rapporteert een negatieve impact op haar gezondheid. Nog eens 15 procent geeft aan slapeloze nachten te hebben gehad.
• Om zichzelf te beschermen, is 40 procent van de meisjes en jonge vrouwen online voorzichtiger geworden. Eén op de vijf meisjes spreekt zich online minder snel uit.
• Twee derde (67 procent) van de meisjes vindt dat ze zelf verantwoordelijk is voor haar online veiligheid. Ze verwijderen bijvoorbeeld binnenkomende berichten of gaan (tijdelijk) offline.
• Slechts 11 procent houdt de socialmediaplatforms en techbedrijven verantwoordelijk voor de online veiligheid van gebruikers.

Uit eerder onderzoek van Plan International, waaraan ook Nederlandse meisjes meededen, bleek dat het merendeel van de meisjes wereldwijd te maken krijgt met online intimidatie. Plan International bracht meisjes vervolgens in gesprek met Facebook, Instagram en WhatsApp, waarop de bedrijven beloofden het toezicht te verbeteren en online intimidatie te gaan bestrijden.

Online intimidatie niet afgenomen ondanks beloften techpartijen

Nu de mentale gezondheid van meisjes wereldwijd afneemt (bron: WHO), pleit Plan International nogmaals voor betere maatregelen om de online veiligheid van meisjes te verbeteren. Want hoewel techbedrijven beloofden om online gendergerelateerd geweld tegen te gaan, is er nauwelijks vooruitgang geboekt. Garance Reus-Deelder, directeur van Plan International: “De maatregelen die socialmediabedrijven tot nu toe hebben genomen om online intimidatie tegen te gaan, zijn ontoereikend. Het is onacceptabel dat meisjes angst, stress of depressieve gevoelens overhouden aan hun internetgebruik en dat zij noodgedwongen hun online gedrag aanpassen. Meisjes hebben het internet nodig om te studeren, om werk te vinden of om hun mening te uiten. Het internet mag niet nóg een plek worden waar de vooruitgang op het vlak van gendergelijkheid stokt.”

Oproep aan platforms en overheden

De meisjes en jonge vrouwen uit het onderzoek doen een oproep aan socialmediaplatforms, overheden en onderwijsministers om hun online veiligheid serieus te nemen. Zij vinden dat techbedrijven de rapporteermogelijkheden op social media moeten verbeteren en strenger moeten optreden tegen daders. Bovendien pleiten de meisjes voor publiekscampagnes en onderwijs over veilig internetgebruik en voor hulpverlening voor meisjes met psychische klachten, zoals een telefonische hulplijn.

Noot voor de redactie
Het onderzoek is resultaat van een samenwerking tussen Plan International en As Equals, een project van CNN tegen genderongelijkheid. Garance Reus-Deelder (directeur van Plan International) is bereikbaar voor interviews. Neem contact op met de afdeling persvoorlichting:

• Anniek Groothuis via +31641026557
• Roos Schregardus via +31624361666

Over het onderzoek
Download het onderzoeksrapport. Aan het onderzoek deden 624 meisjes en jonge vrouwen (leeftijd 13 – 24 jaar) mee uit 9 lage middeninkomenslanden en middeninkomenslanden. Zij vulden een online vragenlijst in of namen deel aan diepte-interviews in focusgroepen.

Het rapport bouwt voort op de inzichten uit eerdere onderzoeken van Plan International en CNN:

• Free to be online? (2020): onderzoek door Plan International naar hoe online informatie meisjes het zwijgen oplegt.
• The Truth Grap (2021): onderzoek door Plan International naar hoe online mis- en desinformatie meisjes wereldwijd schaadt en ondermijnt.
• Systems Error: een serie door CNN As Equals over online geweld tegen vrouwen en minderheden.

Over Plan International
Plan International is een ontwikkelingsorganisatie die zich vanuit meer dan 80 landen wereldwijd inzet voor kwetsbare kinderen in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten, met speciale aandacht voor meisjes en jonge vrouwen. Plan International doet dit door de achtergestelde positie van meisjes en jonge vrouwen op te heffen zodat zij dezelfde kansen en rechten hebben als jongens. Zo werkt Plan International, met de steun van duizenden sponsors, bedrijven en (institutionele) donoren aan een beter leven voor kwetsbare kinderen en jongeren in landen wereldwijd.