Safe Online

De Filipijnen is al jaren een brandhaard voor online seksuele uitbuiting van kinderen. Nu er op steeds meer plekken in het land toegang is tot stabiel internet lopen kinderen ook meer risico. Daarnaast zijn er, met name sinds de pandemie, steeds meer kinderen online. Plan International werkt samen met de Philippine Legislators’ Committee on Population and Development (PLCPD) om een veiligere online omgeving voor kinderen in de Filipijnen te creëren. Het Safe Online project heeft van 2022 tot 2025 gelopen. Elk kind heeft recht op een veilig leven, vrij van seksuele uitbuiting.

Waarom zijn de Filipijnen een brandhaard? 

Een van de belangrijkste drijfveren voor de toename van seksuele uitbuiting van kinderen in de Filipijnen is de grootschalige armoede in het land.  In 2023 leefde 15,5% van de bevolking in armoede, oftewel 17,54 miljoen Filipino’s. 2,99 miljoen huishoudens (10,9%) hebben onvoldoende inkomen om in hun basisbehoeften te voorzien. (Bron: Philippene Statistics Authority, 2024). Ouders die onder grote financiële druk staan verwachten dat hun kinderen ook bijdragen aan het huishouden. Op welke manier dan ook. Wanneer de wanhoop stijgt zoekt men naar steeds extremere oplossingen om te overleven. 

Daarnaast hebben de meeste kinderen toegang tot het internet en is sociale media inmiddels verweven in hun dagelijks leven. 95% van Filipijnse kinderen tussen de 12 en 17 jaar oud is regelmatig online (Bron: Unicef, 2022). Ook nemen de mogelijkheden toe om online content te maken en te verspreiden. Zelfs ontwikkelingen die op het eerste gezicht positief lijken hebben bijgedragen aan de toename van online seksuele uitbuiting, zoals de verbeterde Engelse taalvaardigheid in de Filipijnen en de uitbreiding van online betaalmogelijkheden. Zonder een veilig sociaal vangnet en een sterk opsporings- en rechtssysteem verhogen deze ontwikkelingen het gevaar voor kinderen.  

En er is meer nodig om kinderen te beschermen: zoals ouderlijk toezicht op internet verbruik, seksuele voorlichting en voorlichting over online gedrag en risico’s voor kinderen, voorlichting en meldpunten op school, en nog veel meer. Iedereen moet betrokken worden om de veiligheid van het kind te waarborgen.  

Online seksuele uitbuiting 

Wanneer kinderen worden gedwongen tot seksuele handelingen in ruil voor geld, goederen of diensten spreken we van seksuele uitbuiting. Sinds de opkomst van het internet en sociale media, online betaalmogelijkheden, games en ander vermaak, is gebleken dat de online wereld seksuele uitbuiting steeds makkelijker faciliteert. Dader en slachtoffer vinden elkaar op de verschillende online platforms. Daders kunnen zich online gemakkelijk anders voordoen, waardoor ‘grooming’ en het manipuleren van kinderen steeds makkelijker wordt. 

Er is online minder toezicht van ouders en andere volwassenen in het leven van een kind. Daarnaast voelen kinderen en jongeren zich online over het algemeen veilig en vrij, wat hen extra kwetsbaar maakt voor mensen die misbruik willen maken van die onschuld. 

Seksueel misbruik van kinderen wordt bijvoorbeeld op beeld en video vastgelegd, die vervolgens ter betaling online of offline wordt verspreid. Of kinderen worden online misleid door groomers, volwassenen die op manipulatieve wijze een persoonlijke band scheppen met minderjarigen. Ze geven cadeaus of geld in ruil voor seksueel getint beeldmateriaal of seksuele handelingen. Als lieve woorden niet werken, gaan daders over op blackmail. In het ergste geval spreken de daders in het echt met kinderen af om ze vervolgens te verhandelen en te dwingen tot sekswerk. Een kind verliest dan alles en verdwijnt in een wereld van misbruik en leed. 

Illegale livestreams 

Livestreams waarin kinderen seksueel worden misbruikt is de meest voorkomende vorm van online uitbuiting in de Filipijnen. Door de snelle groei van dit misdrijf is het land door UNICEF bestempeld als een epicentrum voor de online seksuele uitbuiting van kinderen. Het is bijna niet voor te stellen, maar familieleden (vaak ouders) dwingen kinderen thuis tot seksuele handelingen voor de camera. De livestreams zitten achter een paywall en worden wereldwijd beschikbaar gesteld.  

We zien ook dat de slachtoffers gemiddeld steeds jonger worden. In veel gevallen worden kinderen gefilmd die elf jaar of jonger zijn. Omdat deze verschrikking thuis achter gesloten deuren afspeelt, hebben andere volwassenen in het leven van het kind vaak niet door dat er iets mis is. Ze weten de tekenen van misbruik vaak niet te herkennen. Er wordt ook veelal niet openlijk gepraat over lichamelijke autonomie. Zonder die kennis weten kinderen vaak niet in woorden te onderbouwen waar het niet juist is wat van hen wordt gevraagd. 

Safe Online 

Kinderen moeten een veilig leven kunnen leiden, vrij van seksuele uitbuiting in welke vorm dan ook. Ongeacht de manier waarop dit gefaciliteerd wordt. Daarom hebben Plan International en The Philippine Legislators’ Committee on Population and Development (PLCPD) samen het project Systems Approach for Ensuring Online Safety and Empowerment of Children and Young People opgericht. Het project, in het kort Safe Online genoemd, wordt medegefinancierd door de Europese Unie en loopt van 2022 tot 2025. De partners werken gedurende drie jaar aan de bescherming van kinderen en jongeren tegen online seksuele uitbuiting en geweld. Het project wordt uitgevoerd in Manilla, Cavite en Leyte (MacArthur en Mayorga). 

Onze Aanpak 

In actie met jongeren 

Hoofdzaak is het versterken van de weerbaarheid van kinderen. Plan International geeft trainingen en legt aan kinderen uit hoe ze zichzelf en hun leeftijdsgenoten kunnen beschermen tegen seksuele uitbuiting en geweld die online worden gefaciliteerd. Ze leren hoe ze uitbuiting kunnen herkennen, waar ze het kunnen melden, wat de wet hierover bepaalt, en waar ze recht op hebben. Ook leren ze over kinderrechten, lichamelijke en seksuele gezondheid en het recht over je eigen lichaam. Daarnaast worden groepen jongeren gesteund in hun lobby bij lokale overheden voor beter beleid en betere uitvoering daarvan. Samen met jongeren zorgen we ervoor dat er in hun gemeenschappen maatregelen getroffen worden om seksuele uitbuiting te voorkomen. Zo hebben we specifieke gevaren in kaart gebracht om daar vervolgens oplossingen voor te ontwikkelen per gemeenschap. 

Een sterker kindbeschermingssysteem 

Daarnaast werken we samen met sleutelfiguren in de levens van kinderen. Dit zijn bijvoorbeeld leraren, ouders, plaatselijke dienstverleners en leiders van de gemeenschap. Zij zijn onmisbaar in de inspanningen om het bestaande kindbeschermingssysteem te verbeteren. Door hun individuele EN gezamenlijk optreden kunnen kinderen niet alleen rekenen op een betere bescherming, maar ook op toepasselijke zorg en handelingen bij gemelde misstanden.

In dit project zijn we er in 12 gemeenschappen in geslaagd om lokale wetgeving aan te nemen ter bevordering van een beschermingsmechanisme voor seksuele uitbuiting, en hiervoor te budgetteren. Er zijn duidelijke en zichtbare protocollen on processen ontwikkeld voor het melden van seksuele uitbuiting en voor de reactie door hulpdiensten. Op een aantal scholen zijn er specifieke protocollen aangepast om de risico’s van seksuele uitbuiting en veiligheid online mee te nemen. We hebben enorm veel ouders bereikt, die nu de kennis hebben om hun kinderen te begeleiden in veilig gedrag online.  

Lobby voor beter beleid 

Er is een sterke relatie tussen online en offline seksuele uitbuiting. Daarom integreren we bescherming tegen online gefaciliteerde seksuele uitbuiting en geweld in de al bestaande systemen. We scherpen maatregelen aan zodat deze aansluiten bij de nieuwste ontwikkelingen en de nieuwste nationale wetgeving rondom online misstanden, genaamd RA 11930 (Anti-OSEC Act). Daarnaast hebben we meegewerkt aan de regels die bepalen hoe deze wet wordt geïmplementeerd. Kinderen en jongeren zijn ondersteund om hun visie hierop te delen met beleidsmakers en betrokken instanties. Jongeren kennen deze wet goed en kunnen dit gebruiken om in hun eigen gemeenschappen te hameren op de aanname en uitvoering van deze maatregelen. 

Succes: Samenwerking met internetcafés  

Het project heeft zijn vruchten afgeworpen. Plan International is trots op onze samenwerking met plaatselijke internetcafés. Door te zorgen voor volwassen toezicht, CCTV, een zichtbare gedragscode voor klanten en goede verlichting verkleinen ze de kans op wangedrag. Volwassen content wordt geblokkeerd voor minderjarige gebruikers. Ook leren werknemers hoe en waar ze een melding kunnen doen wanneer ze vermoeden dat er sprake is van seksuele uitbuiting. Door inzet van Plan International is er meer begrip voor de belangrijke rol die internetcafés spelen in de bescherming van kinderen tegen online misdaden. 

Europese Unie 

Plan International is een partnerorganisatie van de Europese Unie en ontvangt financiële steun voor noodhulp en ontwikkelingsprojecten. 

Financiering van de Europese Unie voor dit project loopt via de afdeling Internationale Partnerschappen (INTPA) van de Europese Commissie, dat projecten ondersteunt die bijdragen aan duurzame ontwikkeling, het uitbannen van armoede, het nastreven van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs) en de bevordering van mensenrechten.