Leaders of Peace

Het Leaders of Peace-programma voor gendergelijkheid in Zuid-Sudan streeft naar een inclusieve omgeving waarin vrouwen en meisjes zich veilig voelen en een belangrijke rol spelen in de totstandkoming van duurzame vrede. Leaders of Peace is een vijfjarig programma (2021 – 2025) dat wordt uitgevoerd in vijf regio’s in Zuid-Sudan: Unity, Lakes, Western Equatoria, Eastern Equatoria en Central Equatoria. Plan International werkt samen met HealthNet TPO, PAX en de NGO’s EVE en AMA uit Zuid-Sudan. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken is strategisch partner.

Positie meisjes en jonge vrouwen in Zuid-Sudan

Door de grote mate van onveiligheid en algemeen geaccepteerde schadelijke gendernormen nemen vrouwen en meisjes in Zuid-Sudan amper deel aan vredesprocessen. De aanhoudende militarisering van de Zuid-Sudanese samenleving, het gebrek aan arbeidskansen en het hoge percentage gendergerelateerd geweld hebben allemaal enorme gevolgen gehad voor het psychosociale welzijn van vrouwen en meisjes. Zwak bestuur dat onschendbaarheid van plegers in de hand werkt zorgt ervoor dat plegers van seksueel en gendergerelateerd geweld vaak aan berechting ontsnappen. Overlevenden dragen, naast de mentale last, de last van stigmatisering.

Doelstellingen Leaders of Peace

Aan de ene kant legt het programma de focus op betere bescherming van meisjes en vrouwen. Dit omvat bescherming tegen gendergerelateerd geweld, betere voorzieningen en zorg voor vrouwen die slachtoffer zijn geworden van geweld en een sterker rechtssysteem. Aan de andere kant wordt  gewerkt aan langdurige, duurzame verandering in beleid en in de maatschappij, waarbij meisjes en vrouwen actief en betekenisvol worden betrokken bij vredesonderhandelingen.

Betere bescherming voor meisjes en vrouwen

De positie van meisjes en vrouwen in de Zuid-Sudanese maatschappij is kwetsbaar. Gendergerelateerd geweld is een groot en veelvoorkomend probleem.  De volledige omvang is onduidelijk maar studies tonen aan dat 65 procent van meisjes en jonge vrouwen te maken heeft gehad met fysiek en/of seksueel geweld en dat 51 procent te maken heeft met partnergeweld. Ongeveer 33 procent van vrouwen heeft te maken gehad met seksueel geweld door een vreemde, voornamelijk tijdens gewelddadige aanvallen en overvallen (Unicef, 2019). 52 procent van de meisjes wordt voor haar achttiende uitgehuwelijkt. Er zijn geen diensten of instanties om deze misdaden te behandelen. Psychosociale hulp voor het slachtoffer is er niet en van gerechtigheid is bijna nooit sprake.

Het Leaders of Peace-programma werkt aan effectieve bescherming voor meisjes en vrouwen door de uitvoering van wet- en regelgeving te verbeteren. Zo werken we samen met maatschappelijke leiders, politie en de overheid aan betere voorzieningen en psychosociale hulp voor slachtoffers. Daarnaast geven we training aan politiepersoneel waarin wordt besproken hoe ze vanuit een genderperspectief kunnen handelen en een slachtoffer centraal kunnen stellen. Ten slotte gaan we met traditionele leiders uit gemeenschappen in gesprek over het belang van juridische bescherming van meisjes en vrouwen, inclusief zij die slachtoffer zijn geworden van gendergerelateerd geweld.

Langdurige verandering en inclusie van meisjes en vrouwen kunnen alleen stand houden als de onderliggende schadelijke gendernormen en –stereotypes in de maatschappij worden aangepakt, dat noemen we een gendertransformatieve aanpak. We werken samen met jongerenorganisaties, vrouwengroepen andere maatschappelijke organisaties om de houding tegenover meisjes en vrouwen te veranderen in Zuid-Sudan. Mannen en jongens spelen hier ook een belangrijke rol en worden actief bij het project betrokken.

Meisjes en jonge vrouwen betrekken bij besluitvormingsprocessen

Naast de directe bescherming van meisjes en vrouwen wil de alliantie op regionaal en nationaal niveau vrouwen betrekken bij de besluitvormingsprocessen en vredesopbouw van het land. Vrouwen worden aangemoedigd om mee te doen aan vredescomités en we helpen kinderen om zelf te pleiten voor onderwerpen die hen nauw aan het hart liggen. Het programma biedt bestaande maatschappelijke organisaties de capaciteit, training en financiële middelen om zelf invloed uit te oefenen bij de overheid & autoriteiten, zoals bijvoorbeeld het Ministry for Gender, Children and Social Welfare, en rechtbanken.

Vrouwen, Vrede en Veiligheid

Leaders of Peace is onderdeel van het vierde Nationale Actieplan over Vrouwen, Vrede en Veiligheid, kortweg het NAP 1325-IV, waarin de Nederlandse overheid en het maatschappelijk middenveld samenwerken aan duurzame vrede en ontwikkelingskansen voor iedereen. Leaders of Peace is de opvolger van het programma Women and Girls for Change dat liep van november 2016 tot december 2020. In die vier jaar zijn er onder andere 869 rechters getraind in het berechten van gendergerelateerd geweld, zijn 1100 vrouwelijke leiders ondersteund, hebben 1500 vrouwen psychologische hulp gekregen, is een nationaal netwerk opgericht waar vrouwelijke leiders bijeen kunnen komen en zijn vrouwen vertegenwoordigd in verschillende politieke partijen en betrokken bij de vredesonderhandelingen in Khartoum.

Dit is een samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken, die tevens de programma activiteiten financiert.