Ontvoerd, gerekruteerd, misbruikt: een crisis brengt kinderrechten in gevaar

Elk kind heeft het recht om kind te zijn. Om op te groeien zonder geweld, naar school te gaan en zich ten volste te kunnen ontwikkelen. Maar in een conflict of crisis worden deze rechten op grote schaal geschonden. In een crisis betalen zij de hoogste prijs.

Of het nou gaat om het conflict in het Midden-Oosten, hongersnood in Sudan of de vluchtelingencrisis in Venezuela: in crisissituaties worden kinderen, en met name meisjes, het hardst geraakt. Ze lopen een groter risico slachtoffer te worden van geweld, uitbuiting, misbruik en verwaarlozing. Ook hun recht op onderwijs, gezondheidszorg en gezonde voeding komt vaak ernstig onder druk te staan.

Ernstige schendingen

“Helaas zien we momenteel heel veel voorbeelden van kinderrechtenschendingen bij bijvoorbeeld conflicten, hongersnood en natuurrampen”, vertelt Haytham Othman, programmamedewerker noodhulp bij Plan International. “Zo gaan veel kinderen in een crisissituatie niet meer naar school. Bijvoorbeeld omdat scholen in noodsituaties vaak worden ingezet als opvangplek voor vluchtelingen en er daardoor geen onderwijs meer mogelijk is. Maar ook omdat scholen in een conflict doelwit worden van aanvallen. Dat zien we bijvoorbeeld in Syrië, Gaza en Sudan. Voor kinderen zijn die plekken niet langer veilig.”

Maar ook ergere schendingen komen voor: “Kinderen worden bijvoorbeeld uitgebuit in ruil voor geld, eten of water, gerekruteerd door gewelddadige groepen of worden zelfs gedood, verwond of ontvoerd. Dit zijn zeer ernstige schendingen van de kinderrechten, maar toch komen ze nog vaak voor.”

Waarom zijn kinderen zo kwetsbaar?

Een van de dingen die kinderen zo kwetsbaar maakt, is dat de systemen die hen normaalgesproken beschermen wegvallen. Autoriteiten zoals politie en jeugdbescherming zijn vaak niet meer operationeel. “Daardoor weten kinderen bijvoorbeeld niet waar ze melding kunnen maken als ze slachtoffer zijn geworden van geweld”, vertelt Othman. “Soms schamen ze zich of zijn ze bang dat ze gestraft zullen worden. Ook worden ze in crisissituaties vaak gescheiden van ouders of verzorgers, bijvoorbeeld omdat ze moeten vluchten en hun ouders achterblijven. Ze missen dan niet alleen belangrijke bescherming, maar ook iemand die ze in vertrouwen kunnen nemen.”

Onze aanpak

Daarom zet Plan International zich in crisissituaties altijd in om de rechten van kinderen te beschermen. “Onze noodhulpaanpak richt zich uiteraard op het voorzien in de eerste levensbehoeften”, stelt Othman. “Daar is bescherming en met name de bescherming van kinderen er een van. We blijven altijd aandacht vragen voor de rechten van kinderen en zorgen bijvoorbeeld voor onderwijs en goede gezondheidszorg in crisissituaties. Ook zetten we veilige opvangplekken voor kinderen op, waar ze veilig kunnen spelen en hun zorgen kunnen uiten.”

Om te zorgen dat de rechten van kinderen ook na een crisis gewaarborgd blijven, betrekken we de hele gemeenschap bij onze activiteiten. “We zetten systemen op zodat kinderrechtenschendingen gesignaleerd en gerapporteerd kunnen worden. Zo kan er ook na het vertrek van Plan International en andere noodhulporganisaties adequaat gereageerd worden op alle vormen van geweld tegen kinderen.”

We moeten blijven werken aan het beschermen van kinderrechten.

Haytham Othman
Programmamedewerker noodhulp

Op 20 november is het de Internationale Dag voor de Rechten van het Kind. Een dag die volgens Plan International nog steeds van groot belang is. “Het is een goede manier om stil te staan bij de rechten van kinderen”, sluit Othman af. “Om de vooruitgang te vieren, maar vooral ook om stil te staan bij de manieren waarop de rechten van kinderen nog altijd onder druk staan. Daar moeten we aan blijven werken.”