Noodhulp verlenen is essentieel, maar wordt ook steeds gevaarlijker

Wanneer er ergens in de wereld een crisis, gewelddadig conflict of ramp plaatsvindt, komen noodhulpverleners in actie. Nu een steeds groter deel van de wereldbevolking te maken krijgt met crisissituaties, die ook nog eens steeds complexer worden, is hun werk belangrijker dan ooit. Zij bieden levensreddende ondersteuning waar dat het hardst nodig is, vaak met gevaar voor eigen leven.

Want hoewel noodhulp steeds vaker noodzakelijk is, wordt het verlenen ervan ook steeds gevaarlijker. Met name in gewapende conflicten worden noodhulpverleners vaak het doelwit van aanvallen. Wanneer organisaties of medewerkers die noodhulp verstrekken slachtoffer worden van bijvoorbeeld een aanval, leidt dat vaak tot meer internationale aandacht voor de crisis in dat land. Ook wordt er gedacht dat het kidnappen van noodhulpverleners grote sommen geld kan opleveren en worden er vaak hulpgoederen gestolen, zodat een gewapende groep hier het monopolie op kan houden.

Doelwit van geweld

“Het komt steeds vaker voor dat noodhulpverleners slachtoffer of zelfs doelwit worden van geweld”, vertelt Sam De Greve, manager van het noodhulpteam bij Plan International in Nederland. “In conflictgebieden, zoals in Sudan en Gaza, zien we al dat ze steeds vaker slachtoffer worden van aanvallen. Maar we zien ook dat het moeilijker wordt om toegang te krijgen tot bepaalde gebieden.”

Daar komt nog bij dat veel hulpverleners ter plaatse ook in hun privéleven te maken krijgen met het conflict. “Ook zij hebben thuis bijvoorbeeld geen elektriciteit, moesten afscheid nemen van geliefden die moesten vluchten of hebben vrienden of familie verloren. Dat ze er onder deze omstandigheden voor kiezen dit werk voort te zetten, getuigt van een enorme kracht.”

Steeds complexer

Naast het gevaar dat werken in crisissituaties met zich meebrengt, is ook het aanpakken van crises in de afgelopen jaren steeds ingewikkelder geworden. Dat komt omdat we steeds vaker zien dat landen met meerdere crises tegelijk te maken krijgen. In dit soort noodsituaties lopen met name kinderen, en in het bijzonder meisjes, grote risico’s. Ze raken op de vlucht bijvoorbeeld hun ouders kwijt, kunnen niet meer naar school en met name meisjes lopen het risico te maken te krijgen met seksueel geweld. Daarom zet Plan International zich in om juist deze groep te ondersteunen.

Bijvoorbeeld in Ethiopië, waar aanhoudende droogte, conflict en politieke instabiliteit zorgen voor een grote behoefte aan noodhulp. Naast voorzien in basisbehoeften zoals eten en schoon drinkwater, zet Plan International zich ook in voor de bescherming en ontwikkeling van kinderen. Zo zetten we onder andere speciale ruimtes op voor kinderen in vluchtelingenkampen, zodat ze een veilige plek hebben waar ze terecht kunnen om te spelen, leren en waar psychosociale hulp geboden wordt. “Veel kinderen hebben door het conflict last van psychische problemen”, vertelt Lemlem Gebremariam, die zich in de regio Tigray inzet voor de bescherming van kinderen. “In deze kindvriendelijke centra doen we er alles aan om ervoor te zorgen dat ze zich toch kunnen blijven ontwikkelen en dat ze kennis en levensvaardigheden kunnen opdoen.”

Blik op de toekomst

Het programma in Tigray, gefinancierd door USAID*, heeft de bescherming van kinderen in het vluchtelingenkamp sterk verbeterd. Iedereen in het kamp, van jong tot oud, wordt erbij betrokken. “Met name het tegengaan van gendergerelateerd geweld staat hierbij hoog op de agenda.”
Door tijd te besteden in de kindvriendelijke ruimtes, kunnen kinderen blijven werken aan hun toekomst. “Als kinderen in het kamp aankomen, zijn ze vaak erg bang”, stelt Gebremariam. “Maar door tijd door te brengen in de kindvriendelijke ruimtes leren ze nieuwe vaardigheden en kunnen ze hun blik weer op de toekomst richten.”

Noodhulp is onmisbaar

Het werk van noodhulpverleners is van groot belang. Plan International pleit er dan ook voor dat alle hulpverleners wereldwijd op een veilige manier hun werk moeten kunnen doen. “Noodhulp redt mensenlevens en het is cruciaal dat we blijven opkomen voor de rechten van kinderen en meisjes in noodsituaties”, sluit De Greve af. “Het werk van noodhulpverleners is goud waard en absoluut onmisbaar.”

*Disclaimer: Het verhaal van Lemlem is mede mogelijk gemaakt door de steun van het Amerikaanse volk via de United States Agency for International Development (USAID). Plan International neemt de volledige verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit artikel en de hierin geuite meningen zijn niet toe te schrijven aan USAID of de overheid van de Verenigde Staten.