Ministerie van Buitenlandse Zaken in Malawi voor kindhuwelijk projecten

“Kindhuwelijken bestrijden, daar ben ik eigenlijk al mijn hele werkzame leven mee bezig. Het gaat namelijk om veel meer: om gelijkheid tussen vrouwen en mannen, goed onderwijs, armoedebestrijding, om toegang tot gezondheidszorg en het aan de kaak stellen van normen en waarden,” zegt Mieke Vogels, van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken steunt het in november 2016 opgerichte Girls Not Brides Nederland, waarin alle Nederlandse organisaties die kindhuwelijken bestrijden, zich hebben verzameld. Ze werkt met drie grotere ‘kindhuwelijken’ allianties (Yes I Do, More than Brides en Her Choice) en bracht de partijen samen in Malawi. Mieke Vogels is mede verantwoordelijk voor het opbouwen van de partnerschappen. Samen met haar collega, financieel adviseur Renate van de Wiel, monitort ze de voortgang tijdens een bezoek aan Malawi.

Toneelspel tegen kindhuwelijk

Mieke Vogels: “In de vorige regeerperiode hielden vier allianties van ontwikkelingsorganisaties in Nederland zich bezig met het bestrijden van kindhuwelijken. Ik ben bij alle vier langsgegaan en besloot toen om één verslag te schrijven en dat naar alle partijen toe te sturen. Kindhuwelijken bestrijden is complex; er ligt een scala aan problemen aan ten grondslag. De organisaties hebben dezelfde oplossing voor ogen, en door samen te werken en ervaringen uit te wisselen staan ze dus sterker. Na de laatste subsidieronde van 2014 hebben we de drie uitverkozen allianties uitgenodigd op het ministerie. Het waren concurrenten tijdens de aanvraag, maar met hetzelfde doel en de strategieën die ze hadden waren allemaal gestoeld op dezelfde theory of change. Alle reden om als partners gezamenlijk verder te werken.”

Renate van de Wiel: “Wat mij opviel in Malawi was dat de straattheatervoorstellingen zo goed aansloegen. Het publiek joelde. En iedereen, van jong tot oud, deed mee. In één van de dorpen wilde een jongeman een minderjarig meisje trouwen. De dorpsoudste die ook echt krom liep van ouderdom, stak er letterlijk zijn stok voor. Het meisje moest op school blijven, zei hij. Kindhuwelijken worden ontbonden en meisjes gaan weer terug naar school. Dat is wat we willen bereiken, maar op sommige plekken bleken er al 200 meisjes in de klas te zitten. Hoe houd je de kinderen dan op school?”

Samenwerken loont

Mieke Vogels: “Daar kaart je iets aan. Overvolle klassen kunnen niet in dit partnerschap worden opgelost. Maar, en dat is de kracht van onze aanpak: wij steunen bijvoorbeeld ook een project van Unicef, en zij kunnen weer makkelijker aanschuiven bij de minister van Onderwijs in Malawi om het probleem van overvolle klassen te bespreken en te helpen oplossen. We kunnen ook onze ambassadeur sturen, of in het geval van Malawi, de consul, om te spreken over verbetering van het onderwijs. De Verenigde Naties of de ambassade heeft dan wel concrete informatie nodig. Via onze partnerschapsrelatie met de allianties kunnen we die informatie makkelijk verkrijgen en doorgeven. Zo versterken we elkaar.”

“Wat op mij veel indruk heeft gemaakt is het gesprek met iemand van het ministerie van Gender, Kinderen, Gehandicapten en Sociaal Welzijn – het is wel een ministerie waar allerlei portefeuilles zonder budget bijeen zijn gebracht. Hij was voorzitter van de nationale taskforce kindhuwelijken. Hij had kennis van zaken, was bevlogen en stelde dat dit probleem alleen kan worden aangepakt als minstens vier ministeries met hem gaan samenwerken: Justitie, Gezondheidszorg, Onderwijs en Financiën. Dat probeert hij nu te bereiken. Vijf jaar is te kort om kindhuwelijken uit te bannen, maar het programma is voor mij geslaagd als er, naast onze kwantitatieve doelstelling – voorkomen dat duizenden minderjarige meisjes voortijdig in het huwelijk treden – er ook efficiënter wordt samengewerkt.”

Renate van de Wiel: “Hopelijk wordt de beheerlast voor de allianties snel minder, leren partijen van elkaar en weet men straks precies wie bepaalde expertise in huis heeft, en hoe die het beste ingezet kan worden.”