Maandverband of rijst? Menstruatieproducten zijn geen luxe!

Een pak maandverband kopen of twee kilo rijst, waar je familie meerdere dagen van kan leven? Dat is de keuze waar veel meisjes en vrouwen voor staan in landen waar menstruatieproducten worden gezien als luxeartikelen. Geen maandverband betekent voor veel meisjes dat ze tijdens hun menstruatie niet naar school gaan. Voor Menstrual Hygiene Day op 28 mei onderzocht Plan International de prijzen van menstruatieproducten in 17 landen wereldwijd*.

In lage- en middeninkomenslanden zijn menstruatieproducten vaak relatief duur. Wereldwijd hebben meer dan 500 miljoen meisjes en vrouwen geen toegang tot maandverband of een schoon toilet wanneer ze ongesteld zijn (FSG). Omdat ze menstruatieproducten niet kunnen betalen zijn ze genoodzaakt onhygiënische materialen te gebruiken, zoals oude kranten, vodden of bladeren, die oncomfortabel zijn en (ernstige) infecties kunnen veroorzaken.

Hoe duur is maandverband dan? Plan International onderzocht de prijzen van maandverband in 17 landen*. Zo betaal je in Colombia voor één pak maandverband 3,50 dollar, waarvoor je ook zes keer de bus naar het werk of de school kan nemen. En in Bangladesh kost maandverband 2,36 dollar, gelijk aan vier kilo rijst. In Ghana kost een enkel maandverbandje 1 dollar! Daar kan je ook brood van kopen.

Maandverband nog duurder door de coronapandemie

Door corona zijn de prijzen van menstruatieproducten nog hoger geworden. “In veel landen waar Plan International werkt is de toegang tot sanitaire producten zoals maandverband altijd al een uitdaging, maar de coronapandemie heeft dit verergerd. Veel grenzen zijn gesloten en voorraden raken op, waardoor menstruatieproducten schaarser en duurder worden”, vertelt Mascha Singeling, Water, Sanitatie en Hygiëne (WASH) expert bij Plan International.

Door de vele taboes wordt er vaak niet over menstruatie gesproken. Zo komt het belang van maandverband ook niet ter sprake en blijft het voor veel vrouwen moeilijk verkrijgbaar, duur en heeft het geen prioriteit binnen het huishouden. Zonder goede bescherming zijn meisjes bang dat er bloedvlekken op hun kleding zullen komen. Daarom gaan ze niet naar school als ze ongesteld zijn. Hier komt bij dat veel scholen geen aparte toiletten met voorzieningen hebben, zoals een afvalbak of een plek waar meisjes zich kunnen wassen. Uit eigen onderzoek blijkt dat bijna de helft van de tienermeisjes in Uganda en Indonesië niet naar school gaan tijdens hun menstruatie.

Maak menstruatie bespreekbaar!

Meisjes en vrouwen moeten zelf kunnen beslissen over hun seksuele en reproductieve gezondheid. Hun welzijn en ontwikkeling zou niet beperkt moeten worden omdat ze ongesteld worden. In de gebieden waar Plan International werkt aan water, hygiëne en sanitatie maken we het onderwerp menstruatie bespreekbaar om de schaamte en stigma weg te nemen. Aan de hand van onder meer toneelstukken krijgen meisjes, jongens, leraren en ouders voorlichting over menstruatie en hoe je er op een gezonde manier mee om kunt gaan.

Plan International zet zich in om menstruatieproducten makkelijker verkrijgbaar te maken. Zowel jongens als meisjes leren hoe ze herbruikbaar maandverband kunnen naaien. Plan International bouwt samen met scholen toiletten met speciale voorzieningen voor meisjes zoals afvalbakken, schoon water en maandverband. Samen met andere organisaties lobbyen we er bij nationale en lokale overheden voor om voorlichting over menstruatie een vast onderdeel van het onderwijs te maken.

* Plan International onderzocht de prijzen van menstruatieproducten in Brazilië, Ecuador, Guatemala, Colombia, El Salvador, Honduras, Paraguay, Vietnam, Filipijnen, Indonesië, Bangladesh, Cameroon, Guinea, Togo, Senegal, Ghana, Malawi.