Klimaatverandering raakt meisjes wereldwijd harder

Aan grote woorden geen gebrek op de klimaatconferentie in Glasgow. En ook met de klimaatmars in Amsterdam op 6 november wordt er een duidelijk signaal afgegeven; het is tijd voor daden. Want klimaatverandering leidt nu al tot meer armoede, ongelijkheid en geweld.

“Er is geen planeet B, geen planeet bla bla bla.” Het gebrek aan actie wordt door de Engelse premier Boris Johnson bij de opening van de COP26, de klimaatconferentie in Glasgow, nog maar eens benadrukt. Ook voor veel meisjes in de landen waar we werken is de tijd van bla bla bla voorbij, zij merken nu al de gevolgen. Uit het rapport ‘Jonge vrouwen in de klimaatcrisis’ van Plan International, dat door en voor jonge vrouwen is geschreven, blijkt dat de ongelijkheid toeneemt door klimaatverandering. Met name in Afrikaanse landen als Zimbabwe en Zambia, waar het rapport zich op toespitst, zullen de gevolgen niet te overzien zijn als er niet snel actie wordt ondernomen.

In veel landen in de wereld zijn mensen afhankelijk van de landbouw. Door onvoorspelbare weersextremen, veroorzaakt door klimaatverandering, mislukken de oogsten. Zoals in delen van Kenia, waar het hele jaar nog geen druppel regen is gevallen. Of in Guinee, waar recente overstromingen hele dorpen hebben weggevaagd. Mislukte oogsten leiden tot meer armoede en honger, waardoor de spanningen oplopen en de ongelijkheid toeneemt.

Pijnlijke keuzes

Ouders die geen geld meer hebben, moeten kiezen welke kinderen ze naar school sturen. Meisjes zijn vaak het kind van de rekening. Ook als er te weinig eten is gaan de jongens vaak voor. Meisjes worden uitgehuwelijkt, dat scheelt weer een mond om te voeden in het gezin en de bruidsschat zorgt voor financiële verlichting.

Het is belangrijk dat kinderen naar school blijven gaan, ook omdat ze in de klas kunnen leren over wat klimaatverandering is en hoe ze ermee om kunnen gaan. Maar steeds vaker komt het voor dat scholen door overstromingen verwoest worden of moeilijk bereikbaar zijn, waardoor kinderen elke dag een lange weg moeten afleggen. Meisjes zijn het meest kwetsbaar onderweg, ze lopen het risico om mishandeld en verkracht te worden. Dat risico is er ook als ze water halen of hout sprokkelen, een taak die meisjes en vrouwen meestal hebben. Door de droogte moeten ze steeds verder lopen, vaak door afgelegen gebieden.

Ook wanneer dorpen door overstromingen worden vernield, lopen meisjes het meeste gevaar. Zoals dit meisje uit Zambia, dat in het rapport van Plan International illustreert hoe ongelijkheid eruit ziet: “Toen ons huis werd vernield door zware regenval moesten we schuilen in een huis in de buurt. Daar werden we misbruikt door de mannen die er wonen.” Bij afhankelijkheid zijn meisjes vaak als eerste het slachtoffer.

Wat kunnen we doen?

Klimaatverandering zorgt voor meer ongelijkheid. Tussen arm en rijk, tussen meisjes en jongens. Plan International werkt samen met overheden en gemeenschappen om ongelijkheid tegen te gaan en de gevolgen van klimaatverandering te beperken. We geven voorlichting over wat klimaatverandering is en hoe ze ermee om kunnen gaan. We leggen ook uit wat de gevaren zijn van onder meer kindhuwelijken, zodat we deze samen met de gemeenschappen kunnen voorkomen. We maken plannen met overheden en bedrijven om mensen minder kwetsbaar te maken voor klimaatverandering. Maar het allerbelangrijkst is het stoppen van die klimaatverandering. En daarvoor ligt de sleutel in de Glasgow.