Gevolgen van lockdowns treffen meisjes extra hard

De wereldwijde uitbraak van het coronavirus heeft, naast de directe impact op de fysieke gezondheid, veel ingrijpende gevolgen voor miljoenen mensen. Deze gevolgen van de pandemie treffen kinderen – en in het bijzonder meisjes en jonge vrouwen – extra hard.

Armoede en ondervoeding

De Verenigde Naties voorspellen dat tussen de 42 en 66 miljoen kinderen terecht kunnen komen in extreme armoede door de coronacrisis. Bijna 369 miljoen kinderen wereldwijd zijn afhankelijk van de maaltijden die ze normaal gesproken op school krijgen. Het World Food Programme schat dat 60 procent van de mensen die last hebben van ondervoeding meisje of vrouw is.

Geen toegang tot onderwijs

Op het dieptepunt van de coronacrisis konden wereldwijd 1,6 miljard kinderen en jongeren niet naar school. Er wordt gevreesd dat 23,8 miljoen kinderen en jongeren na de crisis niet meer terug zullen keren naar school, waarvan 11,2 miljoen meisjes en jonge vrouwen. Waar mogelijk wordt het onderwijs voortgezet op afstand, maar veel kinderen in lage- en middeninkomenslanden hebben geen toegang tot internet, een telefoon of laptop. Hierdoor kunnen zij tijdens een lockdown dus geen onderwijs volgen. Naast deze zorgelijke situatie lopen meisjes bovendien het risico om door huishoudelijke taken, zoals de zorg voor zieken, leerachterstanden op te lopen. Ook is bij meisjes in lage en-middeninkomenslanden de kans dat ze na een lockdown weer terug keren naar school kleiner, vanwege kindhuwelijken, tienerzwangerschappen, of omdat ze door toegenomen armoede moeten werken.

Geweld tegen meisjes en vrouwen neemt toe

Een van de andere schadelijke gevolgen van de lockdowns is de schrikbarende toename van huiselijk geweld, vaak door stress, verlies van werk en inkomen. Slachtoffers zitten vervolgens vast in hun huis met de dader(s) en kunnen geen kant op. Daarnaast zijn hulpdiensten minder goed bereikbaar. Het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) schatte in april dat er in het halfjaar daarna 31 miljoen extra gevallen van gendergerelateerd geweld zouden voorkomen als de lockdowns zouden blijven.

Stijging van het aantal kindhuwelijken en tienerzwangerschappen

Armoede leidt er ook toe dat veel gezinnen terugvallen op schadelijke praktijken, omdat andere opties als onderwijs en werk niet meer bereikbaar lijken. Of omdat mensen niet voldoende middelen hebben om hun kinderen te voeden. Een dochter uithuwelijken betekent een mond minder te voeden. De UNFPA schat dat in de komende tien jaar 13 miljoen meisjes meer dan anders zullen worden uitgehuwelijkt voor hun achttiende jaar en dat 2 miljoen meer meisjes besneden zullen worden. In landen waar meisjesbesnijdenis voorkomt, hangt dit vaak samen met een kindhuwelijk, omdat men van mening is dat een meisje dan klaar is om te trouwen. Ook tienerzwangerschappen nemen toe als gevolg van lockdowns. Niet alleen door het toegenomen aantal kindhuwelijken, maar ook doordat de toegang tot anticonceptie en seksuele voorlichting verslechtert.

Wat Plan International doet

Naast het bestrijden van het coronavirus door het installeren van watertappunten, het uitdelen van zeep en antibacteriële gel en het geven van voorlichting over het voorkomen van coronabesmettingen, richt Plan zich ook op de andere gevolgen van de coronacrisis en de lockdowns.

Onderwijs op afstand

Plan deelt pakketten voor thuisonderwijs en radio’s uit zodat jongens en meisjes op die manier school kunnen volgen en er wordt op de radio voorlichting gegeven over (seksueel) geweld. Wanneer er geen goede internetverbinding is hebben kinderen zo toch toegang tot onderwijs en informatie.

Voorlichting en hulplijnen

Om een toename in meisjesbesnijdenissen te voorkomen, geeft Plan voorlichting via de radio. Hier werden in Somaliland 750.000 mensen mee bereikt. In Bolivia wordt TikTok gebruikt om seksuele voorlichting te geven en jongeren te informeren over waar ze terechtkunnen voor vragen over seksuele en reproductieve gezondheid. Ook zijn er in verschillende landen hulplijnen waar mensen naar kunnen bellen als ze slachtoffer zijn van huiselijk geweld.

Cash transfers

Mensen die door de lockdowns geen inkomen meer hebben, worden geholpen om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. In de Centraal Afrikaanse Republiek (CAR) zijn bijvoorbeeld 2900 gezinnen geholpen met cash transfers, contant geld. Hiermee worden niet alleen de gezinnen geholpen, maar het draagt ook bij aan het herstel van de economie. Belangrijk bij deze vorm van hulp is dat gezinnen zelf kunnen kiezen waar ze het geld aan uitgeven, bijvoorbeeld aan basisbehoeften als eten, maar ook schoolgeld.

Extra stappen zetten

De komende tijd onderzoekt Plan International verder hoe we de kinderen en families voor wie we werken niet alleen zo goed mogelijk door de coronacrisis kunnen helpen, maar ook hoe we nog een paar stappen extra kunnen zetten. Dat is hard nodig, want de coronacrisis dreigt veel van de vooruitgang die al is geboekt teniet te doen.