Gevangen en machteloos: meisjes in de Sahel lijden onder geweld en trauma’s

Uit onderzoek van Plan International onder meisjes in Burkina Faso en Mali blijkt dat de rechten van meisjes en jonge vrouwen ernstig worden geschonden door het aanhoudende conflict in de regio. Meisjes vallen wereldwijd vaker tussen wal en schip, in 2018 concludeerde Plan al dat meisjesrechten niet worden erkend en op grote schaal worden geschonden.

Nog nooit naar school geweest

Uit het onderzoek blijkt dat één op de drie meisjes in Mali en Burkina Faso nog nooit of maximaal een jaar naar school was geweest. Mali heeft één van de hoogste percentages kindhuwelijken ter wereld; de helft van de meisjes trouwt er voor haar achttiende, 18 procent zelfs voor haar vijftiende levensjaar. Het onderzoek is het vijfde¹ deel van de reeks ‘Adolescent Girls in Crisis’, waar meisjes die in crisissituaties leven aan het woord komen. Het onderzoek vond voor de corona-uitbraak plaats, de situatie zal alleen nog maar verder verslechteren.

Een driedubbele ramp

Het conflict in de Sahel-regio is complex en zeer gewelddadig. In het afgelopen jaar is het aantal vluchtelingen in Burkina Faso vertienvoudigd naar 848.329. In Mali zijn meer dan 239.000 mensen op de vlucht. Scholen zijn soms al jaren dicht. Meisjes in crisissituaties gaan 2,5 keer vaker niet naar school dan in andere situaties. Door de constante onveiligheid leven ze in angst en geweld is aan de orde van de dag. Uithuwelijking ligt op de loer. Ze krijgen geen informatie over hun seksuele en reproductieve gezondheidsrechten waardoor veel meisjes veel te jong zwanger raken. En door hardnekkige genderongelijkheid wordt van de meeste meisjes verwacht dat ze binnen blijven en voor het huishouden zorgen. Rotimy Djossaya van Plan International West – en Centraal Afrika: ‘’Meisjes in de regio leven in een driedubbele ramp. Conflict, voedselonzekerheid en het instorten van de economie hebben geleid tot een catastrofe waarin meisjes op alle fronten in gevaar zijn.’’

Meisjes hebben niks te vertellen

Uit een survey blijkt dat meisjes bijna niks te vertellen hebben over hun eigen leven. Beslissingen over school, gebruik van gezondheidsdiensten en wanneer en met wie ze trouwen worden grotendeels bepaald door hun vader. Meisjes en jonge vrouwen worden tijdens crises extra hard geraakt doordat de dubbele discriminatie op basis van hun geslacht en leeftijd verergerd.

Wat Plan International doet

Plan International werkt in Mali en Burkina Faso onder andere aan het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van meisjes en jonge vrouwen. Er wordt onder andere seksuele voorlichting gegeven en toegang tot anticonceptie verbeterd om tienerzwangerschappen en kindhuwelijken te voorkomen. Maar ook het bieden van psychosociale steun is belangrijk in deze moeilijke omstandigheden. Daarnaast wordt er onderwijs geboden aan jonge kinderen en krijgen jongvolwassenen trainingen om ze voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Tijdens de coronacrisis moeten we onze activiteiten aanpassen, maar door bijvoorbeeld via de radio informatie te geven over de gevolgen van kindhuwelijken en tienerzwangerschappen, menstruatiekits uit te delen en onderwijspakketten te verspreiden zetten we ons werk voort.

¹ Eerder werd er onderzoek gedaan in Cox’s Bazar (Bangladesh), Lake Chad (Kameroen, Niger en Nigeria), Libanon en Zuid-Sudan.