Gendergelijkheid maakt de wereld een mooiere plek

Wist je dat ook in Nederland misbruik en geweld tegen meisjes en jonge vrouwen voorkomt? Op Internationale Vrouwendag staan we stil bij genderongelijkheid en hoe dat kan worden uitgebannen. Stephen Omollo, CEO van Plan International: “Als we vrouwen in staat stellen mee te beslissen, hun mening te kunnen geven, dan hebben we een kans op gendergelijkheid.”

Je bent nu een jaar het boegbeeld van Plan International. Voor de mensen die je nog niet kennen: wie is Stephen Omollo?

“Een optimist en een feminist. Die twee woorden omschrijven wie ik ben en waar ik voor sta. Ik zie het goede in mensen en focus me daarop. Een uitspraak van Nelson Mandela die mij zeer na aan het hart ligt én op mij van toepassing is, is ‘Het lijkt altijd onmogelijk tot het gedaan is’. Voor mij zijn moeilijke momenten en obstakels er om te overwinnen.”

Is Nelson Mandela een rolmodel voor jou?

“Zeker, maar ik ben ook zeer geïnspireerd door vrouwelijke leiders, zoals Angela Merkel. Haar capaciteiten als politica, als voorvechter van gendergelijkheid en het empoweren van vrouwen, maken haar voor mij het voorbeeld van feministisch leiderschap in een land waar dit onmogelijk leek.”

Je omschrijft jezelf als een global feminist. Wat bedoel je daarmee?

“Feminisme betekent voor mij empathie tonen, goed doen, het goede in de mens naar boven brengen. Neem vrouwenrechten, een fundamenteel recht zou je zeggen, maar het feit dat we daar nog steeds voor moeten strijden, geeft aan dat het met de empathie in de wereld niet best gesteld is. Als ceo van Plan International wil ik barrières slechten die gelijkheid voor vrouwen, meisjes, de lhbtqi+-gemeenschap en andere minderheidsgroepen tegenhouden.”

Gelijkheid is toch slechts een onderdeel van feminisme? Kun je het zo makkelijk generaliseren?

“Uiteraard is feminisme veel breder. Als je het op een holistische manier benadert, heb je het ook over het recht op onderwijs, het recht op schoon water en sanitaire voorzieningen, het recht op bescherming. Die facetten zijn een kant van feminisme, een andere kant is standvastig zijn en je hard maken voor deze kwesties.”

Merkel is jouw voorbeeld van feministisch leiderschap. Hoe creëer je zelf bewustzijn voor die vorm van leiderschap?

“Mijn motto is practice what you preach. Dat doe ik door zelf het goede voorbeeld te geven. In mijn werk, maar ook privé. Ik word regelmatig gevraagd als gastspreker bij bijeenkomsten over genderongelijkheid. Als je dat onderwerp op de agenda zet, moet je ook de daad bij het woord voegen en zowel mannen als vrouwen uitnodigen. Vaak is dat niet het geval en voor mij een reden om te bedanken voor die bijeenkomst en uit te leggen waarom. Bewustwording speelt zo’n belangrijke rol.”

Je bent betrokken bij veel verschillende projecten van Plan International en ontmoet daar veel jonge activisten. Wat leer je van hen?

“De kracht van deze jongeren is zo indrukwekkend. In Guatemala bezocht ik een rehabilitatiecentrum voor tienermeisjes die gered waren van misbruik en geweld. Sommigen waren pas acht of negen jaar oud, anderen dertien jaar en hadden al een baby. En toch zagen zij een mooie toekomst voor zich. Niet alleen dankzij de ondersteuning en onderwijs, maar uit pure veerkracht. Een ander voorbeeld is het She Leads-programma in Uganda waar meisjes strijden voor vrouwenparticipatie op verschillende fronten in de samenleving. Het was prachtig om naar ze te luisteren en te zien hoe ze bij lokale autoriteiten en zelfs de regering het beleid en de wetgeving hebben beïnvloed. Bij beide projecten zag ik dat als meisjes de middelen en kansen krijgen, ze de antwoorden in eigen hand hebben.”

Is er in de strijd tegen misbruik, geweld en ongelijkheid ook een rol weggelegd voor mannen?

“Absoluut! Om gendergelijkheid te realiseren, is het essentieel dat we hen er actief bij betrekken. Dat begint al bij de opvoeding waar ze leren dat jongens en meisjes gelijke kansen en rechten hebben. We dragen het ook uit in onze programma’s, participatie van jongens is daar een belangrijk onderdeel. Alleen samen kunnen we het probleem van genderongelijkheid aanpakken.”

Beginnen bij de opvoeding, dan duurt het nog wel een aantal generaties voordat de transitie bereikt is. Is dat niet demotiverend en teleurstellend?

“In het huidige tempo duurt het volgens de Verenigde Naties ongeveer 132 jaar om gendergelijkheid te bereiken. Ik ben ervan overtuigd dat dat veel sneller kan. Hoe? 75 procent van de wereldbevolking bestaat uit jongeren, zij zien de noodzaak van gendergelijkheid. Het zijn juist de oudere generaties die ermee worstelen. Door jongeren te betrekken bij besluitvorming en wetgeving, kunnen we veel sneller een keerpunt bereiken.”

Wat zou er gebeuren als we in meisjes gaan geloven?

“Vrouwelijk leiderschap maakt de wereld veiliger, vrediger en schoner. Hun vermogen tot empathie is de sleutel tot succes. We zien dat in onze She Leads-programma’s, daar stellen we meisjes en jonge vrouwen in staat mee te beslissen, hun stem te laten horen. Met als resultaat betere voeding, betere gezondheidszorg, beter onderwijs, meer gelijkheid. Dat moeten we van gemeenschapsniveau naar een mondiaal level brengen.”

Vandaag is het Internationale Vrouwendag. Wat moeten we volgens jou op deze dag uitdragen?

“We besteden veel aandacht aan misbruik en geweld tegen vrouwen in landen waar Plan International actief is, maar we moeten ons realiseren dat het ook in Nederland voorkomt. Internationale Vrouwendag is bedoeld om na te denken over wat er in je eigen land gedaan kan worden om gendergelijkheid te verbeteren. Daarbij gaat het niet alleen om wat de overheid kan doen, maar welke bijdrage jijzelf kunt leveren aan een betere wereld. Daar sta ik vandaag even bij stil.”