Een stille ramp voor 111 miljoen meisjes

De Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) publiceerde een spoedadvies aan de regering om 1 miljard euro ter beschikking te stellen voor de gevolgen van de coronacrisis in met name Afrika. En dat is hard nodig, want in lage- en middeninkomenslanden zijn het vooral de secundaire effecten van de coronacrisis die pijn doen. Meisjes en jonge vrouwen voelen deze het meest. Dat de AIV hieraan voorbij gaat is onbegrijpelijk.

‘Heb je ’t gehoord? Sophie uit groep acht is vorige week getrouwd met Henri, de baas van de Peugeot-autogarage. Uitgehuwelijkt door haar ouders…nu woont ze bij die man in een huis met zijn drie andere vrouwen. Sophie zei altijd dat ze naar het gymnasium wilde om dokter te worden…School is voor haar sowieso afgelopen, ze zal voortaan haar handen wel vol hebben aan andere dingen.

Hoe absurd deze scène ook lijkt, in landen als Sierra Leone, Malawi of Mali is het helaas allesbehalve denkbeeldig. Door de indirecte effecten van de coronacrisis en het dramatische verlies van inkomen voor miljoenen gezinnen, betekent het uithuwelijken van je dochter één mond minder te voeden. De wereldbevolkingsorganisatie van de Verenigde Naties (UNFPA) schat dat door de crisis 13 miljoen meisjes meer dan voor de crisis worden uitgehuwelijkt.

Structurele genderongelijkheid maakt dat het leven van met name meisjes in tijden van crisis ernstig wordt beknot. Er heerst enorme angst en huiselijk geweld neemt toe.

Tijdens de Ebola crisis in 2014-2016 in West-Afrika raakten tienduizenden tienermeisjes zwanger. Door armoede nam huiselijk geweld toe en werden vele meisjes seksueel misbruikt en gedwongen tot betaalde seks. Sierra Leone registreerde een sterke stijging van het aantal kindhuwelijken tijdens en in de nasleep van de crisis. Klinieken die anticonceptie en andere diensten boden werden grotendeels gesloten. Deze spoken uit het verleden steken ook nu weer de kop op.

De Nederlandse regering benadrukte eerder dat er psychische hulpverlening en aandacht voor gendergelijkheid moet komen. Terecht, want als deze vreselijke coronacrisis om iets roept, dan is het wel om urgente steun voor de bescherming van adolescente meisjes. Met een gerichte aanpak moeten we ‘onzichtbare’ tienermeiden thuis bereiken, met op maat gesneden oplossingen. Daarbij is het bieden van seksuele en reproductieve zorg – denk aan anticonceptie, abortuszorg en menstruatieproducten – van levensbelang.

Het is goed dat de AIV adviseert om op het Uur U wereldwijd solidariteit te tonen met de meest kwetsbaren. Tegelijkertijd zien we dat de voorgestelde hulp voornamelijk ‘hoog over’ gaat – naar VN-instellingen – en dat er geen aandacht is voor de specifieke noden van meisjes en jonge vrouwen. Onbegrijpelijk.

Om te zorgen dat deze crisis ons niet jaren terugwerpt moeten we met interventies werken die gelijkheid vergroten tussen man, vrouw of welke genderidentiteit dan ook. Als we niet opschalen en de ‘Sophie’s’ van deze wereld te hulp schieten, dan zal de echo van deze stille ramp nog lang nagalmen.

Monique van ‘t Hek

Directeur Plan International Nederland