Creative Lab: oplossingen om vrouwen en kinderen in toerisme te beschermen

Elk jaar neemt het aantal toeristen wereldwijd toe. Toerisme is een belangrijke bron van inkomsten in veel landen. Maar het zorgt ook voor uitdagingen: vrouwen krijgen minder betaald, en kinderen lopen het risico op seksuele uitbuiting. Om oplossingen te vinden organiseerde Plan International onlangs het eerste Creative Lab on Child Safe and Inclusive Tourism in Indonesië. Aude Diepenhorst, kindbeschermingsexpert bij Plan, deelt haar ervaringen.

• Wat willen jullie bereiken met het Creative Lab?

Plan International heeft een dubbele missie ten aanzien van de hospitality- en toerismesector: aan de ene kant wil Plan dat de industrie verantwoordelijkheid neemt voor de bescherming van kinderen tegen (seksuele) uitbuiting. Anderzijds willen we meer, betere en gelijke arbeidskansen voor jonge vrouwen in toerisme en hospitality. Tijdens de tweedaagse interactieve workshop in Indonesië gingen we met alle belangrijke partijen op zoek naar oplossingen die een win-winsituatie kunnen opleveren voor zowel de toerismeketen in Indonesië en reizigers aan de ene kant als voor kinderen en jonge vrouwen aan de andere kant.

• Waarom is Child Safe and Inclusive Tourism zo belangrijk?

Toerisme is niet meer weg te denken vandaag de dag. We willen met z’n allen steeds meer van de wereld zien. Overheden juichen de groeiende sector toe omdat het een belangrijke bron van inkomsten is en er veel banen mee gemoeid zijn. Volgens de World Tourism Organisation (UNWTO) is toerisme goed voor zo’n 10 procent van de banen wereldwijd. En daarmee kan de sector een positief effect hebben op de economische ontwikkeling van landen.

Maar er zijn ook uitdagingen. In het toerisme worden vrouwen gemiddeld 20 tot 25 procent minder betaald dan mannen in gelijkwaardige functies en vaak belanden vrouwen en jongeren in tijdelijke banen of in deeltijdwerk. Een andere grote uitdaging is dat de reisbranche nog ontoereikend is ingericht op het beschermen van kinderen. Jaarlijks worden wereldwijd ongeveer twee miljoen kinderen het slachtoffer van seksuele uitbuiting. Daders maken gebruik van horeca, toeristische bezienswaardigheden, stranden en parken om kinderen te ontmoeten, werven en exploiteren. Het is een hartverscheurend en hardnekkig fenomeen dat door het internet nog verder toeneemt.

Reisorganisaties, overheden, maatschappelijke organisaties en community’s moeten samen optrekken om preventieve maatrelen te nemen. Alleen dan kunnen we deze uitdagingen aan.

• Hoe ziet jullie strategie eruit?

In onze strategie hebben we gekozen voor een internationale ketenbenadering: door de keten van bedrijven die zakelijk aan elkaar verbonden in zijn totaliteit te bekijken, staan we open om pijnpunten en oplossingen op verschillende niveaus en met verschillende bedrijven te bespreken. Daarnaast oefenen deze bedrijven invloed op elkaar uit en heeft een verandering in een deel van de keten effect op bedrijven in andere delen van de keten. Door deze brede focus blijven de oplossingen niet geisoleerd. Alleen als alle partijen meewerken kunnen we dus iets veranderen. Tijdens de Creative Labs willen we ontdekken hoe we de problemen in de sector aan kunnen pakken. We putten hier qua ervaring uit andere projecten van Plan International zoals Down to Zero, Girls Advocacy Alliance en TUI Academy. In die programma’s werken we al samen met overheden, de reisbranche, hotels en brancheverenigingen.

• Wat is het doel van een Creative Lab?

Omdat het een gevoelig onderwerp betreft, leggen we de focus op het feit dat toerisme een mooie en minder mooie kant heeft. En dat het belangrijk is om juist in te haken op de kansen die toerisme biedt om de sociale en economische ontwikkeling van landen te bevorderen. Een volmondig NEE tegen de seksuele uitbuiting van kinderen in toerisme is daarbij essentieel. Net zoals het feit dat we met toerisme willen bijdragen aan gelijke kansen voor vrouwen en mannen. Zodat vrouwen de mogelijkheid krijgen om veilig en eerlijk een carrière te ontwikkelen binnen de sector.

• Je bent net terug uit Indonesië waar het eerste Creative Lab plaatsvond. Waarom kozen jullie als eerste voor dit land?

Plan werkt tientallen jaren in Indonesië op allerlei gebieden: jongerenwerkgelegenheid, kindhuwelijken, hulp bij rampen. In Indonesië is toerisme booming en de overheid investeert flink in de toerismesector en in het creëren van nieuwe bestemmingen op de meer afgelegen eilanden. Uit diverse onderzoeken blijkt alleen dat vrouwen geen gelijk aandeel hebben in het werk in deze sector. Zij hebben de minst betaalde en simpelste posities, hebben moeite met doorstromen naar hogere functies en de druk om thuis voor het gezin te zorgen is heel groot. Ook zijn kinderen in Indonesië kwetsbaar voor seksuele uitbuiting. Het grote aantal internationale en nationale toeristen in combinatie met lokale factoren zoals armoede en machtsongelijkheid zorgen voor een verhoogd risico. Daarnaast is misbruik in Indonesië een heel gevoelig onderwerp en moeilijk bespreekbaar.

• Wie waren aanwezig bij het Creative Lab?

Alle partijen die in Indonesië een belang hebben bij een positieve ontwikkeling van toerisme: deelnemers van de hotel- en restaurantassociatie), het ministerie van Toerisme, het ministerie van Werkgelegenheid en het ministerie van Women empowerment & Child Protection, opleidingsinstanties in hospitality, homestay-eigenaren, jongeren die net beginnen met werken en jongeren uit ons Down to Zero-programma, ECPAT en de destination management companies (touroperators voor inkomend toerisme); zij vormen een belangrijke schakel tussen de Nederlandse touroperators en de lokale accomodaties, vervoerders en excursies.

• Heeft het Creative Lab nieuwe inzichten of ideeën opgeleverd?

Er zijn contacten gelegd tussen partijen die anders nooit met elkaar om tafel waren gaan zitten. Juist die uitwisseling tussen verschillende partijen, het analyseren van de uitdagingen vanuit verschillende invalshoeken en gemeenschappelijk inzicht in deze uitdagingen en mogelijke oplossingen is een heel belangrijke eerste stap richting feitelijke samenwerking in de toekomst. Twee voorbeelden daarvan zijn: de kwestie dat vrouwen vaak niet de juiste vaardigheden hebben om in aanmerking te komen voor banen in toerisme en dat daarvoor ook moet worden gekeken naar de rol van bedrijven in het verbeteren van het aanbod dat onderwijsinstellingen bieden. Het onderzoeken of we samen met ketenpartners een human rights impact assessment kunnen doen. Dus hoe mensenrechten een plek krijgen in de bedrijfsvoering.

• Kunnen vakantiegangers en reizigers zelf ook iets doen of bijdragen?

Vakantiegangers kunnen bij het boeken van een reis en tijdens de reis vragen stellen over de manier waarop de touroperator en daarbij aangesloten diensten zoals hotels en excursies omgaan met de rechten van kinderen en de rechten van vrouwen. Hoe meer mensen zich hiervoor gaan interesseren en aangeven het belangrijk te vinden dat hun vakantie-ervaring bijdraagt aan het welzijn en de ontwikkeling van kinderen en vrouwen op de plekken die zij bezoeken, hoe groter de kans is dat bedrijven hier actief op gaan inzetten.

Daarnaast vragen we vakantiegangers en reizigers altijd alert te zijn op vermoedens van seksuele uitbuiting van kinderen en dit direct te melden via https://www.meldkindersekstoerisme.nl/. Voor de slachtoffers kan een melding van levensbelang zijn en hulpdiensten en politie zijn in hun werk afhankelijk van informatie. Dus, niet wegkijken, maar melden!

Bekijk de video