Bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking ten koste van meisjes wereldwijd

Op Prinsjesdag werd duidelijk dat het demissionaire kabinet vasthoudt aan de miljardenbezuiniging op Ontwikkelingssamenwerking (OS). In totaal is er 3,5 miljard euro mee gemoeid. Plan International vindt dat de bezuiniging van tafel moet. Een goed moment daarvoor is deze week, bij de Financiële Beschouwingen van de Tweede Kamer op 4 en 5 oktober.

Nog steeds nemen de kosten voor de opvang van asielzoekers een enorme hap uit het OS-budget. Als dit ongewijzigd blijft, heeft dit directe gevolgen voor het versterken van de positie van meisjes wereldwijd. Minder middelen voor het waarborgen van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) of toegang tot schoon drinkwater. Minder geld voor de klimaatcrisis, waar meisjes en jonge vrouwen het hardst door worden geraakt. En minder geld om de economische kansen voor meisjes te vergroten.

Asielopvang ten koste van ontwikkeling

De reden is al genoemd: het kabinet kiest ervoor om OS voor een aanzienlijk deel te laten opdraaien voor de kosten van de asielopvang. Zo wordt volgend jaar bijna 20 procent van het OS-budget uitgegeven in Nederland en loopt dat percentage in 2025 zelfs op tot 25 procent. Ondanks de weerstand daarover tijdens het debat over de Voorjaarsnota is hieraan niet veel veranderd. In 2023 is er nog altijd een gat in het budget van ongeveer 300 miljoen euro, dat bovendien de komende jaren hard groeit. Aan de andere kant zien wij dat de schattingen van het aantal asielzoekers dat in 2023 naar Nederland zal komen veel te hoog zijn, wat vraagtekens oproept over de hoogte van de bezuinigingen.

En dat terwijl het juist nu van groot belang is om maximaal in te zetten op ontwikkelingssamenwerking, omdat de vooruitgang op de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties stagneert. Bovendien straalt het niet goed af op de diplomatieke rol van Nederland nu het zo belangrijk is om extra te investeren in goede relaties, bijvoorbeeld bij het sluiten van gelijkwaardige partnerschappen voor onder meer kostbare grondstoffen.

Politiek, kom in actie!

Plan International roept politieke partijen dan ook op om deze week, bij de Algemene Financiële Beschouwingen, in actie te komen tegen de miljardenbezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking, die halverwege de mondiale ontwikkelingsagenda van 2030 het verkeerde signaal geven. Een bijstelling van de schattingen van het aantal asielzoekers op basis van meer realistische cijfers zou de bezuiniging op OS meteen verzachten. In 2023 is het zelfs mogelijk om het gat uit de algemene middelen te dekken – de EMU-richtlijn voor het begrotingstekort laat dit toe. Daarnaast blijft een structurele oplossing nodig voor de druk die de kosten van de asielopvang leggen op het OS-budget. In aanloop naar de verkiezingen moeten politieke partijen hier duidelijkheid over geven.

Budget migratiesamenwerking verdubbelt

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen twee weken geleden werd niet of nauwelijks gesproken over ontwikkelingssamenwerking. En dat terwijl migratie, naast onder meer bestaanszekerheid, een dominant onderwerp was. Het is verbazingwekkend dat het verband tussen migratie naar Nederland in brede zin en ontwikkelingsproblematiek in Afrika en het Midden-Oosten enkel door Volt werd gelegd. Immers, mensen slaan op de vlucht door conflict of omdat de situatie in eigen land om andere redenen niet meer leefbaar is. Ook in ons belang is het daarom zaak om in deze werelddelen grondoorzaken van conflict weg te nemen en te werken aan gelijkheid, betere arbeidskansen, beroepsonderwijs en betere gezondheidszorg. Onderstreept de regering ook zelf niet het belang van ontwikkeling in de Afrikastrategie?

Niet toevallig klinkt vanuit diezelfde politieke hoek (Volt) verzet tegen migratiedeals, zoals de deal met Tunesië die de Europese Unie onlangs sloot. Deze deals beperken de bewegingsvrijheid van jongeren en tasten bestaansmiddelen aan. Wat weer leidt tot toenemende armoede, meer risico dat meisjes hun school niet mogen afmaken en andere verstrekkende gevolgen. Het is in dit licht zorgwekkend dat uitgerekend het budget voor migratiesamenwerking in de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking bijna verdubbelt. De prioriteiten van het demissionaire kabinet geven een verkeerd signaal af, waar meisjes wereldwijd de dupe van zijn.