Aanhoudende droogte in Zuidelijk Afrika

De aanhoudende droogte in Malawi, Mozambique, Zimbabwe en Zambia leidt tot steeds grotere problemen voor de mensen die daar wonen. Meer dan 9,1 miljoen mensen kampen met grote voedselonzekerheid, en naar schatting zal dit de komende maanden nog verder oplopen tot 12 miljoen mensen.

In grote delen van Zuidelijk Afrika is sinds 1981 niet zo weinig regen gevallen als afgelopen jaar. Daarnaast werden Malawi, Mozambique en Zimbabwe getroffen door Cycloon Idai en daarna door Cycloon Kenneth. In alle drie deze landen is de noodtoestand verklaard. Het zuidwesten van Zambia heeft te maken met langdurige droogte, terwijl het noordoosten te maken heeft met overstromingen.

De gevolgen van de klimaatcrisis

Sinds 2012 zijn er in Zuidelijk Afrika maar twee goede oogsten geweest. Ook leidde het klimaatverschijnsel El Niño in 2015 tot een grote droogte die ook nu nog aanhoudt. Klimaatverandering vormt een bedreiging voor mensenrechten, zoals het recht op gezondheid, water, voedsel, onderdak en goede levenstandaarden. De gevolgen van El Niño waren nog voelbaar toen de regio eerder dit jaar werd getroffen door twee cyclonen. Oogsten mislukten, voedsel werd schaarser, en prijzen gingen omhoog. Daardoor wordt het steeds lastiger voor de bevolking om in hun basisbehoeften te voorzien.

Feiten over de droogte

Zambia en Mozambique

• In Zambia leven meer dan 1,5 miljoen mensen in ernstige voedselonzekerheid, en dit zal naar schatting oplopen tot meer dan 2 miljoen. De voedselcrisis is er zo groot dat de overheid een stop heeft gezet op de export van maïs, zodat er meer beschikbaar is voor de bevolking
  In Mozambique zullen naar schatting 2 miljoen mensen de komende maanden te maken krijgen met ernstige voedselonzekerheid als gevolg van droogte, twee cyclonen en geweld in het noorden van het land.
• In Mozambique wachten 67,500 kinderen op behandeling voor ondervoeding, waarvan 6,500 voor zware ondervoeding. In de provincie Sofala, die het zwaarst is geraakt door cycloon Idai, hebben meer dan 250 kinderen een vitamine B-tekort en dreigt een uitbraak van pellagra, een ziekte die wordt veroorzaakt door ondervoeding en een tekort aan vitaminen.
• Door ondervoeding heeft 35 procent van de kinderen in Zambia een groeiachterstand en bijna 12 procent van de kinderen onder de 5 jaar oud heeft ondergewicht.
• Droogte, overstromingen en verslechterde toegang tot schoon water verhogen het risico op verspreiding van ziektes. Zambia en Mozambique hebben eerder dit jaar al te maken gehad met uitbraken van cholera. Omdat een droge grond minder goed water opneemt, betekent het aankomende regenseizoen dat het risico op nog een uitbraak toeneemt.

Malawi en Zimbabwe

• In Malawi leiden insectenplagen tot slechte oogsten. Daardoor kunnen arme gezinnen zich steeds minder basisvoedingsmiddelen veroorloven. Steeds meer gezinnen zullen hiermee te maken krijgen, omdat er wordt verwacht dat de voedselprijzen door toenemende schaarste verder zullen oplopen.
  In Zimbabwe vormen toenemende economische- en voedselonzekerheid een bedreiging voor ongeveer 840,000 vrouwen en 150,000 kinderen, die door gespannen thuissituaties extra kwetsbaar zijn voor gendergerelateerd geweld, misbruik en uitbuiting. Daar komt bij dat producten zoals maandverband en tampons steeds duurder worden, en meisjes dus vaker niet naar school kunnen als ze ongesteld zijn.
• 3,8 miljoen mensen hebben in Zimbabwe tussen oktober en december dringend humanitaire hulp nodig. Het vooruitzicht is dat 5,5 miljoen mensen in Zimbabwe vanaf januari 2020 in voedselonzekerheid zullen leven.

Meisjes en jonge vrouwen extra kwetsbaar

De bescherming van kwetsbare jongeren, en met name van (adolescente) meisjes is onze grootste prioriteit. Meisjes en jonge vrouwen worden zwaarder getroffen door de droogte omdat het vaak hun taak is om de familie van water en voedsel te voorzien. Omdat zij zelf of hun ouders door de droogte grotere afstanden moeten lopen, stoppen meisjes vaak met school om voor de familie te zorgen. Ook zorgt de aanhoudende droogte voor problemen met hun hygiëne tijdens de menstruatie, omdat er bijvoorbeeld geen watervoorzieningen zijn. Daarnaast lopen zij een hoger risico om slachtoffer te worden van gendergerelateerd geweld en om in de mensenhandel terecht te komen.

Hoe Plan International hulp biedt

Samen met lokale partners deelt Plan International in Zambia en Zimbabwe voedselpakketten uit. Ook bieden we hulp op het gebied van onderwijs, watervoorziening, sanitatie en hygiëne. Zo wordt er nu getest in Mozambique of putten omgebouwd kunnen worden tot waterpompen die werken op zonne-energie.
Om in de onmiddellijke behoeften van de bevolking tegemoet te komen deelt Plan International speciale kits uit bij scholen zodat de leerlingen naar school kunnen blijven gaan en kinderen in Mozambique spelenderwijs de trauma’s van Cycloon Idai kunnen verwerken.
Ook zijn er speciale MHM (Menstrual Hygiene Management)-kits voor meisjes, zodat zij tijdens hun menstruatie geen school hoeven te missen. Om de gevolgen van de droogte en voedselonzekerheid in kaart te brengen deelt Plan International in alle vier de landen informatie en inzichten met lokale en internationale partners.