“Twee derde van de meisjes in Mozambique kent haar rechten niet”

Met het Break Free!-programma van Plan International versterken we de seksuele en reproductieve rechten van jongeren en moedigen we jongeren, maatschappelijke organisaties en leiders aan om zich uit te spreken tegen schadelijke gendernormen. Gerald Magashi, directeur van Plan International in Mozambique, vertelt waarom het zo belangrijk is dat jongeren, met name meisjes, zeggenschap krijgen in hun community en daarbuiten.

Inwoners van Mozambique verkeren in een hele moeilijke situatie. In de noordelijke provincie Cabo Delgado jagen gewapende groeperingen de bevolking op de vlucht en het land wordt regelmatig geteisterd door cyclonen. Ruim zeventig procent van de ontheemden bestaat uit vrouwen en kinderen, die groot risico lopen op geweld en seksueel misbruik. Bovendien is er veel armoede in Mozambique, met name in het noorden van het land.

Grote gevolgen voor jongeren

“Dit heeft vooral voor jongeren grote gevolgen,” licht Gerald toe. “Veel jongeren zijn werkloos, waardoor meisjes zich vaak gedwongen voelen om de prostitutie in te gaan om te overleven. Ook kindhuwelijken en tienerzwangerschappen komen vaak voor. Naast noodhulp aan ontheemden, biedt Plan International met het Break Free!-programma ook structurele hulp aan jongeren.”

Strenge sociale normen

“Met name meisjes hebben het zwaar. Veel van hen raken zwanger voor hun achttiende, waardoor ze moeten stoppen met school. Of ze worden uitgehuwelijkt terwijl ze nog maar kind zijn. Het onderwijs over seksuele en reproductieve gezondheid in Mozambique is slecht. Slechts een derde van de meisjes weet dat trouwen voor je achttiende verboden is in Mozambique. Bovendien zijn er nog altijd strenge sociale normen die bepalen dat meisjes geen ‘nee’ mogen zeggen tegen mannen. Dit moet veranderen.”

Werken aan veranderingen

“Gelukkig is de overheid van Mozambique bereid om te werken aan veranderingen. Zo heeft de regering in 2019 kindhuwelijken met kinderen jonger dan achttien jaar strafbaar gemaakt. Ook is in de laatste jaren het aantal meisjes dat naar de basisschool gaat enorm toegenomen. Dit geeft een hoopvol beeld, maar helaas zijn we er nog lang niet. De wet tegen kindhuwelijken wordt vaak niet goed nageleefd en gehandhaafd, wat leidt tot een groot aantal tienerzwangerschappen. Hierdoor is het percentage meisjes dat de basisschool afmaakt nog steeds erg laag.”

Meisjes aan de macht!

“Met het Break Free!-programma willen we schadelijke gendernormen doorbreken. De jongeren binnen het programma krijgen informatie over seksuele en reproductieve gezondheid. Het is heel belangrijk dat juist meisjes hun rechten kennen en zich durven uit te spreken. We willen hen dan ook actief betrekken bij het nemen van beslissingen. Jongeren stellen als Champions of Change sociale normen aan de kaak bij leeftijdsgenoten en invloedrijke leiders binnen en buiten hun community. Zo hebben ze al gesproken met de staatssecretaris voor Jeugd en Werkgelegenheid en het nationale parlement.”

Oog op de toekomst

“Uiteindelijk willen we met het programma bereiken dat meer meisjes zich bewust zijn van hun rechten, onder meer door op scholen voorlichting te geven over seksuele en reproductieve gezondheid. We willen deze informatie waar mogelijk in de talen uit de regio aanbieden, want niet iedereen spreekt de officiële taal Portugees. Daarnaast willen we blijven lobbyen bij de overheid zodat wetten die meisjes beschermen beter worden nageleefd. Dit zal het aantal kindhuwelijken en tienerzwangerschappen verminderen en geeft meisjes de kansen die ze verdienen!”

Break Free! is een vijfjarig programma (2021-2025) van Plan International en de Afrikaanse organisaties SRHR Africa Trust (SAT) en Forum for African Women Educationalists (FAWE), in strategisch partnerschap met het ministerie van Buitenlandse Zaken. We werken ook nauw samen met de Zimbabwaanse organisatie Rozaria Memorial Trust en het KIT Royal Tropical Institute. Het programma wordt uitgevoerd in negen Afrikaanse landen: Burkina Faso, Ethiopië, Kenia, Malawi, Mali, Mozambique, Niger, Soedan en Zambia. Met de steun van plaatselijke maatschappelijke organisaties en jongerengroepen zetten we ons in voor de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van jongeren.