“Jordaanse meisjes moeten hun rechten claimen”

“Je wacht niet tot je je rechten zomaar krijgt, claimt ze.” Dit is de boodschap die de Jordaanse Maha Qashou wil meegeven aan meisjes en jonge vrouwen. Als netwerkcoördinator van She Leads in Jordanië strijdt ze voor gelijke rechten en kansen voor meisjes. Het doel van She Leads is om in negen landen wereldwijd de invloed van meisjes en jonge vrouwen op besluitvorming op allerlei niveaus te vergroten zodat heersende gendernormen veranderen.

Aan de basis ligt de gemeenschappelijke overtuiging dat meisjes en jonge vrouwen zelf besluiten horen te nemen over zaken die betrekking hebben op hun leven. She Leads neemt het voortouw door het goede voorbeeld te geven: de focus en de doelen van het programma worden bepaald door meisjes en jonge vrouwen zelf. Bovendien staat in elk programmaland een jonge vrouw aan het roer als netwerkcoördinator. Maha is de netwerkcoördinator van Jordanië.

“Vrouwen worden vaak niet serieus genomen”

“Ik hoor vaak dat ik een sterke vrouw ben, maar dat moet ik wel zijn,” vertelt Maha. “In Jordanië worden vrouwen vaak niet serieus genomen. Ik heb dit zelf ook ondervonden. Vooral aan het begin van mijn carrière werd er niet altijd naar mij geluisterd. Bovendien hebben we in Jordanië maar weinig vrouwen in leiderschapsrollen, als directeur van grote bedrijven bijvoorbeeld. Ook zijn mannen en vrouwen voor de wet nog altijd niet gelijk.”

Een jarenlange strijd voor vrouwenrechten

“Gelukkig hebben er in de laatste tien jaar een paar belangrijke veranderingen plaatsgevonden. Zo is de zogeheten ‘308-wet’ afgeschaft, een enorme overwinning. Deze wet bepaalde namelijk dat verkrachters mochten trouwen met degene die ze hebben verkracht, zodat ze niet gestraft konden worden voor hun daden. Zulke aanpassingen gebeuren niet binnen een dag, maar zijn het resultaat van een jarenlange strijd om vrouwenrechten op de kaart te zetten. Met het She Leads-programma willen we op deze overwinningen voortbouwen.”

She Leads: voor en door jonge vrouwen

“Het is zo belangrijk dat jongeren, met name meisjes, weten wat hun rechten zijn. Ik sprak laatst met een groepje jongeren en zij vroegen mij hoe ze het beste om hun rechten konden vragen. Maar om rechten vraag je niet, je moet ze zelf claimen. Met She Leads leren we meisjes om door middel van advocacy te praten over de ongelijkheden die ze tegenkomen. Advocacy omvat verschillende acties die gezamenlijk bijdragen aan verandering, in dit geval verandering van discriminerende gendernormen. Dit kan bestaan uit een gesprek met een invloedrijke leider, maar het kan ook een socialmediacampagne zijn en zelfs zoiets als het schrijven van een lied.”

Deelnemen aan belangrijke besluitvormingsprocessen

“She Leads is pas een paar maanden onderweg, maar we hebben al een groot netwerk opgebouwd van internationale non-profit organisaties, kinderrechtenorganisaties, feministische organisaties en jongerenorganisaties. Eerder werkten al deze organisaties onafhankelijk van elkaar, maar nu kunnen we gezamenlijk naar ons doel toewerken om meisjes en vrouwen te betrekken bij besluitvormingsprocessen. Deze samenwerking is enorm belangrijk, want samen staan we sterker.”

Samen optrekken in de strijd tegen genderongelijkheid

“Hoewel het programma nog niet zo lang is opgestart, zien we al wat voorzichtige vooruitgang. Het programma krijgt bijvoorbeeld steeds meer bekendheid in Jordanië. Ik kom steeds vaker meisjes tegen die nog niet bij het programma zijn aangesloten, maar er wel al van gehoord hebben. Daarnaast hebben we samen met andere activisten uit bijvoorbeeld Libanon bijgedragen aan een rapport over de bescherming van de vrijheid van meningsuiting, met name als het gaat over gendergelijkheid. Dit rapport hebben we aangeboden aan de speciale rapporteur voor mensenrechten van de Verenigde Naties.”

“Ook hebben jonge activisten uit Jordanië gesproken met Reem Alsalem, de speciale rapporteur voor geweld tegen vrouwen bij de Verenigde Naties. Het gesprek ging over de uitdagingen die jonge vrouwen tegenkomen in Jordanië. En we werken nu aan een lied om aandacht te vragen voor het uitbannen van kindhuwelijken.”

Grote uitdagingen

“Veranderingen op het gebied van vrouwen- en mensenrechten is echter een lang proces. Er gaan soms tientallen jaren overheen voordat bepaalde wetten of sociale normen veranderen. Praten met belangrijke leiders uit de community over de uitdagingen die meisjes en vrouwen tegenkomen is een belangrijke eerste stap naar die normverandering.”

“We willen een veilige toekomst creëren”

“In de toekomst hopen we onze activisten aan tafel te krijgen met nog meer belangrijke leiders en beleidsmakers, zowel in Jordanië als daarbuiten. We willen graag een veilige omgeving creëren voor meisjes en vrouwen, waar zij kunnen opkomen voor hun rechten zonder bang te hoeven zijn.”

She Leads is een vijfjarig programma (2021-2025) van Plan International, Defence for Children-ECPAT, African Women’s Development and Communication Network (FEMNET) en Terre des Hommes, in strategisch partnerschap met het ministerie van Buitenlandse Zaken. We voeren She Leads uit in Uganda, Ethiopië, Kenia, Ghana, Mali, Sierra Leone, Liberia, Libanon en Jordanië.