Contant geld als ondersteuning voor gezinnen in nood in Ethiopië, hoe werkt dat?  

Ethiopië heeft al jarenlang te maken met verschillende crises. Gewapende conflicten, een voedselcrisis, extreme droogte en recentelijk overstromingen. Als gevolg daarvan zijn meer dan een miljoen mensen binnen het land ontheemd. Plan International verleent in meerdere regio’s in het land noodhulp, onder andere door contant geld te verstrekken.

Voor dit verhaal gaan we naar Amhara in het noorden van Ethiopië. Deze enorme regio is ruim drie en een half keer keer zo groot als Nederland en strekt zich uit ter hoogte van de hoofdstad Addis Abeba in het midden van het land tot aan de grens met Sudan in het noordwesten. Bijna 20 miljoen mensen wonen in een gebied dat al jarenlang geplaagd wordt door crises.

Mensen op de vlucht

Amhara grenst aan de regio Tigray, in het uiterste noorden van Ethiopië. Hier was jarenlang een gewapende strijd aan de gang, waardoor miljoenen mensen op de vlucht sloegen naar andere delen van Ethiopië, waaronder Amhara. Het conflict sloeg uiteindelijk over naar meerdere noordelijke regio’s. Hoewel er sinds november 2022 een wapenstilstand geldt, is het nog altijd onrustig op sommige plekken en zijn een miljoen mensen ontheemd. Toch zijn inmiddels naar schatting weer zo’n anderhalf miljoen mensen teruggekeerd naar hun dorpen en steden in Tigray, maar deze mensen moeten vaak opnieuw beginnen omdat ze niks meer hebben.

Amhara heeft ook te maken met een voedselcrisis, naar schatting 21 procent van de kinderen is ondervoed. Dit wordt onder andere veroorzaakt door extreme droogte, waardoor oogsten mislukken en het vee sterft. Daardoor verliezen veel mensen ook nog eens hun inkomen.

Kinderen moeten beschermd worden

Kinderen en in het bijzonder meisjes worden het hardst geraakt in crisissituaties, dat is in Ethiopië niet anders. Ze zijn gescheiden van hun familie, krijgen te maken met mishandeling, seksueel en huiselijk geweld of worden uitgebuit. Plan International werkt op allerlei manieren aan het beschermen van kinderen in Ethiopië. In Amhara werken we als partner van de Europese Unie, onder andere aan het beschermen van kinderen en hun gezinnen door contant geld te geven, zodat zij zelf de meest noodzakelijke benodigdheden kunnen kopen. Dat is in sommige gevallen veel effectiever dan goederen verstrekken, omdat elk gezin weer andere behoeften heeft. Die kunnen uiteenlopen van een zeil om hun tijdelijke onderkomen mee af te dekken tot maandverband voor hun dochter.

Plan International kijkt bij het toekennen van de cash transfers vooral naar de situatie van de kinderen in de gezinnen. Bijvoorbeeld kinderen die ernstig ziek zijn of gevaar lopen. Maar ook kinderen die hun ouders zijn kwijtgeraakt en nu bij een ander gezin wonen of gezinnen waarbij het oudste kind voor de rest moet zorgen, omdat de ouders er niet meer zijn.

Op de vlucht met een kind met een beperking

Een van de ‘vergeten’ groepen in een crisis zijn kinderen met een beperking. Zij lopen meer nog dan andere kinderen gevaar, omdat ze worden achtergesteld. En in crisissituaties wordt dat verergerd. Want als je nauwelijks geld hebt om je kinderen eten te geven, wil een ouder niet hoeven kiezen tussen het ‘gezonde’ kind en het kind met een beperking.

Yeshi is de trotse moeder van de veertienjarige Zinet. Zij heeft een beperking waardoor ze nauwelijks kan praten en zichzelf vaak pijn probeert te doen. Yeshi is fulltime bezig met de zorg voor haar dochter. Door het conflict in Ethiopië raakten ze hun huis en de meeste van hun bezittingen kwijt. Het gezin moest vluchten, wat met een kind met een meervoudige handicap nog veel moeilijker is. Zonder huis en inkomen lukt het ze nauwelijks om te overleven: “We konden niet eens aan basisbehoeften komen”, vertelt Yeshi.

Haar gezin is een van de driehonderd in de districten Tehulederie en Worebabo in Amhara die met cash transfers nu weer kunnen voorzien in noodzakelijke behoeften, zoals eten en hygiëneartikelen. Yeshi gebruikt het geld daarnaast ook om benodigdheden te kopen voor de zorg voor haar dochter. Want ook in een crisis heeft elk kind recht op ondersteuning.